Birleşmiş Milletler alt ihtisas örgütü ICAO nezdinde Türkiye Daimi Temsilciliği’ne atanan, Ulaştırma ve Haberleşme Bakanlığı eski müsteşarı Suat Hayri Aka’ya Piri Reis Üniversitesi’nde düzenlenen törenle fahri doktora unvanı verildi.
Piri Reis Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Oral Erdoğan, Türk denizciliğine katkılarından dolayı üniversite Ssenatosunun Suat Hayri Aka’ya fahri doktora verilmesi kararı aldığını söyledi.
Oral Erdoğan, “Sayın Aka’ya Türk denizciliğini tanıtmak, Türk denizciliğinin daha fazla paylara sahip olması anlamında birçok uluslararası toplantıda Türkiye’yi öne çıkardığı değerlendirmelerinden dolayı üniversite senatomuz kendisine Fahri Doktora unvanı verilmesini uygun gördü” dedi.
Ardından Piri Reis Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Oral Erdoğan, Piri Reis Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Funda Yercan ve İMEAK Deniz Ticaret Odası (DTO) Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran ile birlikte, Suat Hayri Aka’ya fahri doktora belgesini takdim etti.
Her faaliyette izi var
2002 Kasım seçimlerinin Türk denizciliği için dönüm noktası oldunu belirten İMEK DTO Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran, “O iktidarın Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, 14 yıl hizmet etti. Denizcilik tarihimiz açısından önemli kilometre taşlarından bir dönemdi bu. Yapılması gereken faaliyetler ve regülasyonlar son derece efektif bir şekilde hayata geçirildi. Bütün bunları yaparken yanında iyi bir kadrosu vardı ulaştırma bakanımızın. Suat Hayri Aka, o kadronun en önemli unsurlardan biriydi. Her faaliyette önemli bir izi vardı. Genel anlamda çok büyük bir oranla sorunlarımızın çözülmesinde birçok imzası var. Fahri doktora unvanının kendisine çok yakıştığını ve uygun düştüğünü düşünüyorum. Hayırlı uğurlu olsun dileklerimi sunuyorum. Yeni görevinizde Sivil Havacılıkta önemli başarılar kaydedeceğinizi düşünüyorum” dedi.
Kıran’ın ardından söz alan Suat Hayri Aka ise son görevi ile uluslararası kuruluşlarda denizciliğimizi temsil edeceğini dile getirerek, “Denizciliğin içinde geçirdiğim 41 yıllık süreçte özelikle karar verici konumda olduğumda Türk denizciliğinin daha ileri ve gelişmesine yönelik düşüncelerim oldu. Fahri doktora unvanını layık görünmek benim için büyük bir onur.” dedi.
Şirket birleşmeleri artmaya başladı
Aka şunları söyledi :
“Dünya denizciliği son yıllarda çok farklı bir yöne gidiyor. Siz de bu değişiklikleri izliyor ve yaşıyorsunuz. Gemi arz talebi sektörü etkileyen önemli unsurlardan bir tanesi. Bu durum navlunların ve şirketlerin karlılığının düşmesine neden oluyor. Denizcilik sektöründe şirket birleşmeleri artmaya başladı. Bu süreç sektör için neler getirecek takip ederek göreceğiz. Dünya deniz ticaret filosunun yüzde 80’ini oluşturan 30 ülke arasında 18. Sırada yer alan ülkemizin gerekli tedbirleri alması düşüncesindeyim.”
Buzlar eriyince ticaret arttı
“Kuzey kutbundaki buzulların erimesiyle ticari gemiler yüklerini kısa sürede taşıma imkanına kavuştu. Buradan yapılacak ticaret 2025 yılında 75 milyon tona çıkacak. Dünya ticaret rotalarında önemli değişiklikler olacak. Sadece mesafeleri kısaltan koridor olmasının ötesinde anlamlar ifade ediyor. Dengeler dünya piyasalarında çok önemli değişikliklere gebe. BU süreci de yakından takip etmeliyiz.”
“Teknolojik gelişmeler sonucu gemi ve limanlarda kullanılan cihaz ve sistemlerde önemli değişiklikler olmakta. Gemilerde birbirleriyle bağlantılı sistem ve cihazlar kullanılmaya başlandı. Bir zamanlar rüya olan insansız gemiler 2030’larda görev alacak. Gemi adamlarının görev ve fonksiyonlarda önemli değişiklikler olacak. Üniversitelerimizin bu gelişmeler ışığında sistemlerini gözden geçirmeli.”
Dil sorunu çözülmeli
“Türk üniversiteler dil sorununun köklü bir şekilde çözmedikçe hep bir şeyler eksik kalacaktır. Bizzat sektör mensuplarının çağdaş bir bakış açısıyla idareyi zorlaması gerekmektedir.”
“Teknolojik gelişmelerle birlikte en sık duyduğumuz kavramlardan biri Endüstri 4.0. Köklü değişiklikler sunacak. Birçok alan Endüstri 4.0 uygulamaları ile yeniden şekillenecek. İhtiyaç duyacağımız insan kaynağının ileri düzeyde İngilizce bilmek olduğunu bize göstermektedir. Elde edilen bilgilerin bir arada tutulduğu Big Data ile sektör paydaşları gemilerin performansları gibi birçok datayı görüp zamanında önlem alabilecektir. Endüstri 4.0’ı üniversitelerimiz de yakından takip etmelidir.”
Otonom gemiler er geç gelecek
“Sigorta şirketleri tarafından beş yıl süreyle yapılan çalışmada deniz kazaların yüzde 75’i insan hatasından kaynaklanıyor. Otonom gemiler er geç hizmete girecek. Teknolojideki gelişme hızıyla uzaktan kontrol edilen otonom gemiler 2020, tam otonom gemilerin 2035 yılından itibaren hizmete girmesi bekleniyor. Ancak hukuki ve teknik düzenlemelere ihtiyaç var. Okyanusun ortasında insansız gemide yangın çıkarsa nasıl söndürülecek, gemi seferine nasıl devam edecek? Bu sorulara cevap bulunması önemlidir ama bunlar çok kolay sorular değildir. IMO ve sektör tarafından çalışmalar yapılmaktadır. Üniversitelerimiz de bu konuda çalışmalar yapmalıdır. İdarenin sektör ve üniversitelerin desteğine bu konuda ihtiyacı var.”
Sülfür miktarı düşürüldü
“Uluslararası Denizcilik Teşkilatı (IMO) kararında 1 Ocak 2020’den itibaren gemilerdeki sülfür miktarı yüzde 0.5’e düşürülmüştür. Kirliliği azaltıcı ve verimliliği yüksek yakıtlar kullanılacak. 2018’den bugüne kadar inşa edilmiş ve bundan sonra inşa edilecek gemileri yüzde 13’ü LNG kullanacak. Bu da sürdürülebilir çevresel hedeflere ulaşmaya katkı sağlayacaktır. Limanlarda yakıtların yanında elektrik de kullanılmaya başlandı.”
Suat Hayri Aka kimdir?
Suat Hayri Aka, 1960 yılında Tatvan’da doğdu. İstanbul Teknik Üniversitesi Denizcilik Fakültesi (Denizcilik Yüksek Okulu) Güverte Bölümünden 1982’de mezun oldu.
1989 ve 1990 yıllarında Birleşmiş Milletler Bursuyla İsveç’te bulunan “World Maritime University” de Liman ve Denizcilik İdaresi alanında master yapan Aka, kamudaki görevinden 1991 yılında ayrılarak, 2006 yılına kadar denizcilik sektöründe armatörlük, brokerlik, uluslararası deniz taşımacılığı, deniz ticareti, gemi alım-satımı, deniz sigortaları, danışmanlık hizmetleri, gemi inşaatı ile gemi kurtarma, çeki ve sualtı mühendislik hizmetleri başta olmak üzere denizcilik alanında farklı branşlarda faaliyet gösteren şirketlerde kurucu ortak ve yönetici olarak görev yaptı.
1994-2006 yılları arasında kesintisiz olarak 12 yıl boyunca İstanbul Teknik Üniversitesi Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi’nde Öğretim Görevlisi olarak “Gemi İşletmeciliği ve Deniz Ekonomisi” derslerini veren Aka, 2003-2007 yılları arasında T.C. Başbakanlık Denizcilik Müsteşarlığı’nı temsilen KKTC Kıyı Emniyeti ve Gemi Kurtarma Şirketi’nde Yönetim Kurulu Üyeliği ve Başkanlığı görevinde bulundu.
2007-2011 yıllar arasında AVEA İletişim Hizmetleri A.Ş. de kamu hisselerini temsilen Yönetim Kurulu Üyeliği yapan Aka, 2006 yılında T.C. Ulaştırma Bakanlığı’na Müsteşar Yardımcısı oldu.
Barış Tozar’ın Deniz Ticaret Genel Müdürlüğü’nden ayrılması ile birlikte bu görevi de vekaleten üslenen Suat Hayri Aka, ileri düzeyde İngilizce biliyor.
Suat Hayri Aka, 6 Haziran 2014 tarihinde Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Eski Bakanı Lütfi Elvan’ın imzasıyla vekaleten üslendiği Müsteşar Yardımcılığı ve Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü görevlerinden alınarak, Bakanlık Müşavirliği kadrosuna atanmıştı.
AYRINTILAR BİRAZDAN