Yayınlanan bir nota göre, Amerika Birleşik Devletleri 1960’larda İsrail üzerinden Süveyş Kanalı’na bir alternatif oluşturmak için 520 nükleer bomba kullanarak kanalı havaya uçurmayı planlamış.
1996’da kamuoyuna açıklanan 1963 tarihli gizli belgeye göre, plan, su yolunu kazmak için 520 nükleer kullanacaktı. Ortaya çıkan notta “Negev çölündeki Ölü Deniz kanalının kazısında nükleer patlayıcıların kullanılması” çağrısı yapılıyor.
Tarihçi Alex Wellerstein, planı 24 Mart’ta Twitter’da “Süveyş Kanalı’ndaki durum için mütevazı bir öneri” olarak nitelendirdi.
Notun, Amerika Birleşik Devletleri Enerji Bakanlığı, Lawrence Livermore Ulusal Laboratuvarı’ndan alındığı belirtildi. Not’ta yazılanlara göre 550 nükleer bomba ile İsrail üzerinden 160 mil uzunluğunda bir kanal açılması planlanıyor. Kazı çalışmaları için nükleer bomba kullanılmasının daha ucuza malolacağı geleneksel kazı yöntemlerinin “aşırı derecede pahalı” olduğu savunuluyor ve “Bu durumda nükleer patlayıcılar karlı bir şekilde kullanılabilir gibi görünüyor” açıklaması yer alıyor.
Böyle bir kanalın açılmasının mevcut Süveyş Kanalı için stratejik olarak değerli bir alternatif olacağı ve muhtemelen ekonomik kalkınmaya çok katkıda bulunacağı da not’da yer alan bilgiler arasında.
Business Insider’da yer alan habere göre Twitter’de açıklanan not, Tarihçi Alex Wellerstein’in hesapladığı “520 nükleer bomba” veya 1.04 gigaton patlayıcı olarak hesapladığı her mil için dört adet 2 megaton cihaza ihtiyaç duyulacağını tahmin ediyordu.
Önerilen memorandumuna göre uygulanacak yol ile kanal İsrail’deki Negev Çölü boyunca uzanarak Akdeniz’i Akabe Körfezi’ne bağlayarak Kızıldeniz ve Hint Okyanusu’na erişim sağlayacaktı.
Ortaya çıkan notta Lawrence Livermore Ulusal Laboratuvarı’nın, nükleer bomba ile yapılması düşünülen kazı çalışmalarının 130 mil uzunluğunda ”neredeyse ıssız boş arazi olduğu ve bu nedenle nükleer kazı yöntemlerine uygun olduğu” onayı da yer alıyor.
Notta, “kaba ön soruşturma”, İsrail aracılığıyla bir kanal oluşturmak için bomba kullanımının “teknolojik fizibilite aralığında göründüğünü” öne sürüyor.
Süveyş Kanalına alternatif olarak nükleer bomba ile İsrail üzerinden bir kanal açılmasıyla ilgili not Forbes’in 2018 yılında ”Amerika Birleşik Devletleri Atom Enerjisi Komisyonu yararlı altyapıyı kazmak için “barışçıl nükleer patlamalar” (PNE) kullanımını araştırırken ortaya çıktı.
Ancak, Amerika Birleşik Devletleri, PNE’lerle yapılan 27 deneyin araziyi güçlü bir şekilde aydınlattığını bulduktan sonra, PNE projesi deneysel olarak kaldı. Atom Enerjisi Komisyonu da 1974’te kaldırıldı.
Bu arada, Lawrence Livermore Ulusal Laboratuvarı hala var ve kendini “ülkenin nükleer caydırıcılık sisteminin güvenliğini, korumasını ve güvenilirliğini sağlamaya” adamış.
