Panama bandıralı konteyner gemisi Evergreen’in şiddetli rüzgâr ve kum fırtınası sebebiyle Süveyş Kanalı’nda kontrolden çıkarak sürüklenmesi, ardından kanalı her iki yönde kapatmasıyla başlayan kriz büyüyor. Onlarca gemi yaşanan sıkışıklık nedeniyle yoluna devam edemezken, dünya deniz ticareti kabus dolu günler yaşıyor. Petrol taşıyan tankerlerin yollarına devam edememesi nedeniyle günlük zarar 9,6 milyar doları bulurken, uzmanlar geminin ikiye bölünmesini öneriyor.
150 gemi bekliyor
193 kilometre uzunluğundaki kanalda her iki yönde trafiği tıkayan devasa gemi, yıllardır görülen en kötü nakliye sıkışıklığından birini oluşturdu. Süveyş Kanalı Otoritesi (SCA), karaya oturan Evergreen’i kurtarmak için çabaladıklarını belirterek, şu an 150 geminin sıkışıklık sebebiyle yoluna devam edemediğini açıkladı. Bu arada, Mısır’ın Süveyş Kanalı, uluslararası deniz ticaretinin yaklaşık yüzde 10’unu gerçekleştiriyor.
Nakliyeciler için büyük tehlike
Dünyanın en yoğun su yollarından biri olup Atlantik Okyanusu ile Pasifik Okyanusu arasında petrol, doğalgaz ve kargo taşımacılığı için çok önemli bir bağlantı sağlıyor. Afrika’nın güney ucundaki rotaya alternatif olan kanal, gemicilerin yolunu kabaca yarı yarıya azaltıyor. Yaşanılan bu tıkanıklığın Akdeniz ile Kızıldeniz arasında hareket eden küresel gemicilik için büyük bir zincirleme etkisi olabileceği konuşuluyor.
Petrol fiyatlarını etkiledi
Petrol analiz firması Vortexa’ya göre 13 milyon varil ham petrol taşıyan on tanker bu durumdan ciddi şekilde etkilenecek. Akabinde petrolün Avrupa’ya yolculuğu 15 gün gecikecek. Hâl böyle olunca petrol fiyatları da yükselecek. Geminin kanalı kapatmasından bir gün sonra bile fiyatlara yüzde 7 zam geldi. Ayrıca günlük yaklaşık 9,6 milyar dolar değerinde zarar oluştu. Türkiye gazetesinin haberine göre Axi stratejisti Stephen Innes “Ya kanal için kuyruğa girmek ya da Afrika’nın etrafında dolaşmak gerek. Ekstra yolculuk süresi mevcut boru hatlarındaki stoku azaltacak” dedi.
İkiye bölünme ihtimali var
Fordham Üniversitesi Denizcilik ve Denizcilik hukuku Profesörü Lawrence Brennan ise “Çekilen fotoğraflarda geminin sert karaya oturduğu ve kıç tarafının yüzer durumda olduğu görülüyor. Bu da gemide ek hasara sebep olabilir. Gemi ikiye bölünürse ve yeniden yüzdürülüp çıkarılamazsa, kanal uzun süre kapalı kalabilir” dedi.
Dip taraması yapılıyor
Öte yandan Süveyş Kanalı İdaresi, dünyanın en önemli su yollarından Mısır’daki Süveyş Kanalı’nda karaya oturarak deniz trafiğinin durmasına neden olan dev konteyner gemisinin yeniden yüzdürülmesi için dip tarama ve kazı çalışmalarının başladığını duyurdu.Süveyş Kanalı İdaresi’nin internet sitesinden yapılan yazılı açıklamada, Evergreen isimli konteyner gemisinin çevresinde iki büyük buldozerle dip tarama çalışması yapıldığı, 4 iş makinesinin de geminin baş kısmında sıkışmış kumu çıkarmak için çalıştığı belirtildi.
Süveyş Kanalı’nda bir konteyner gemisinin karaya oturması sonucu 24 Mart’ta deniz trafiği durmuştu. Yerel kaynaklardan alınan bilgiye göre, geminin dar kanalda enlemesine sıkışarak geçiş yolunu kapatması sonucu kanalda uzun gemi kuyrukları oluşmuştu.Gemi kazası nedeniyle duran deniz trafiği sonrasında normale dönmüş, ancak Süveyş Kanalı İdaresinden 25 Mart’ta yapılan yazılı açıklamada, gemi yeniden hareket edene kadar Süveyş Kanalı’ndaki seyrüsefer trafiğinin geçici olarak askıya alınmasına karar verildiği duyurulmuştu.