Çelik Çelikyaman / Dengizcilik Dergisi
celik@DenizcilikDergisi.com
Yakın zamanda Moritanya’daki balıkçılık fırsatlarını fark edip bu ülkeye tekneleri ile giden ve halen ülkemize yıllık 100 milyon dolardan fazla döviz girdisi sağlayan Türk balıkçılarının canı bugünlerde çok sıkkın. Senegal ve Umman balıkçılık pazarına da girmeye çalışan balıkçılarımızın canını sıkan konu dünkü İMEAK Deniz Ticaret Odası Şubat 2019 Meclis Toplantısı’nda ortaya çıktı.
Devlet destekli krediler geri çağırıldı
1 No’lu Balıkçılık Faaliyetleri Meslek Komisyonu Başkanı Murat Kul Moritanya’ya açılabilmek için Ziraat Bankası’ndan devlet destekli ve sübvansiyonlu kullandıkları kredinin banka tarafından güncel faizi ile geri çağrıldığını açıkladı.
Kul, “Yatırım yapmamız, yeni tekneler yapıp götürmemiz gerekiyor. Yanında bir Senegal var. Umman var. Oralara uzanmamız gerekiyor. Banka ile, maliye ile görüşülüp sorunun çözülmesini bekliyoruz. Yurtdışına açılalım derken bu sefer burada sıkıntı yaşıyoruz” dedi.
“Başarı hikayemiz yarım kalmasın”
Kul’un bu sözlerine destek veren 2 No’lu Balık Üretme ve Yetiştirme Çiftliği Faaliyetleri Meslek Komisyonu Başkanı Ahmet Menekşe ise Moritanya’ya 2016’da iki adet gırgır teknesi götürdüklerini ve böylece basına da yansıyan “Türklerin başarı hikayesinin” başladığını söyledi.
Şu an bölgede bulunan 50 teknenin 2017’de 450 bin, 2018’de ise 600 bin ton balık tuttuğuna dikkat çeken Menekşe, “Gururla söylerim ki, Türk tekneleri balıkçılığı biliyor” dedi.
“Gözaltına bile alındık”
Moritanya’da iş yapabilmek için gözaltına bile alındıklarını ama yılmadıklarını belirten Menekşe, “Biz kendi firmamızla 150 bin ton balık yemi üretiyoruz. Bunun yüzde 40’ı balık unu ve balık yağı. Sonuçta bize maliyeti sadece bir dolar ve 150 milyon dolarlık balık yemi üretiyoruz. Geçen sene 13 bin ton balık unu ve balık yağını Türkiye’ye getirdik. Bunun ekonomiye değeri 20 milyon dolar. diğer firmalarla beraber 60 milyon dolar. Bu sadece balık unu ve balık yağı, Moritanya’dan getirdiğimiz” diye konuştu.
“Önümüzde büyük fırsatlar var”
Bugün balığın tonunun 155 dolar olduğunu belirten Menekşe, “600 bin ton balık tutuyoruz. Ediyor 95, 100 milyon dolar. Bunun dışında 50 teknede en az bin Türk çalışıyor. Paralarını Türkiye’ye getiriyorlar. Para kazanan arkadaşlarımız yeni tekneler yaptı. Önceden orada en çok Çinliler vardı. Şimdi biz giriyoruz ve başarı hikayesi yazıyoruz. Ziraat Bankası’na yapılacak çağrıda altın üstünü çizerek söylüyorum ki, bizim desteklenmemizin gerektiği vurgulanmalı. Biz zaten bir cebimizden alıp diğerine koyuyoruz. Sonuçta Türk firmasıyız. O bölgede Senegal, umman var. Donuk işi de çok. Biz şu an sadece avcılıktayız ama kalamar, karidesler o bölgeden geliyor. Fırsatlar çok büyük” dedi.
“Banka zorlama yorum yapıyor”
İMEAK Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran ise Ziraat Bankası’nın son derece zorlama bir yorumla balıkçılara verdiği döviz kredilerini güncel faizler ile yeniden yapılandırmaya çalıştığını bildirdi.
Kıran, “Banka, tebliğde yer alan ‘ülkemizde tarımsal faaliyetin geliştirilmesi’ cümlesindeki ‘ülkemizde’ kelimesinden hareketle, bu faaliyetin Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde yapılması gerektiğini ifade ederek Moritanya’da balık avlayan teknelerin bu kapsama girmediğini iddia ediyor. İşin kötüsü teknenin geriye dönük, yani İstanbul Liman Başkanlığı’ndan çıkış tarihini esas alıp, o tarihten itibaren çok düşük faizle verdiği döviz kredilerini şimdi günümüz şartlarıyla yenilediğini bildiriyor. Garip, ilginç bir durum. Maalesef sebebi bu. Bununla ilgili çalışmamız sürüyor. Türkiye Bankalar Birliği ile önümüzdeki günlerde bununla ilgili bir toplantımız olacak” dedi.