Denizcinin anasayfası

Şan: “Meslek cinsiyetle ilintili değil”

İstanbul Teknik Üniversitesi Gemi Mühendisliği Kulübü tarafından düzenlenen “Sektörde Kadın Olmak” adlı etkinliğe, Gemi İnşaatı ve Deniz Mühendisi Türk Loydu Deniz Sektörü ve Kalite Yöneticisi Bengi Şan, Gemi İnşaatı ve Deniz Mühendisi Şehir Hatları Genel Müdürü Sinem Dedetaş, Gemi ve Deniz Teknolojisi Mühendisi Cemre Tersanesi İş ve Pazar Geliştirme Mühendisi Yasemin Bilgehan Polat Ülter, Türk Loydu İş ve Kural Geliştirme Mühendisi Funda Kaçar, Gemi Mühendisi ISM ISPS Denetçisi Zeynep Aydınoğlu ve Gemi Mühendisi Şekerciler Denizcilik Bodrum Şube Yöneticisi Itır İlke Akyüz katıldı.

“Saygıyı söke söke almak durumuyla karşılaştık”

Çalışma ortamınız hayal ettiğiniz gibi miydi sorusuna Bengü Şan, “Öğrencilik sırasında da sayısal olarak azdık. Ama bunun dezavantajını hiç hissetmedim. Çalışma hayatında da bunu beklerken zorlu olur mu diye düşünmüştüm. Özellikle tersane tarafında daha göze çarpıyor diyebiliriz. Ben ofis ortamında çalıştığım dönemde şaşırma payım daha azdı. Ama tersanede beklemediğim farklı bir algı olduğunu gördüm. Saygıyı söke söke almak durumuyla karşı karşıya kaldık. Kimine göre bu tahmin edilebilir olsa da mesleğin cinsiyeti yoktur. Üzüntü veya bir hayal kırıklığına esir düşmedim fakat çok büyük bir olayla da karşılaşmadığım için olabilir. Ama üniversitedeki gibi kardeşçe bir dünya olmadı. Siz işinizi iyi yaptığınız sürece karşınızdaki insan sizi dinlemek zorunda kalıyor” şeklinde yanıt verdi.

“Pozitif ayrımcılığa karşıyım”

Kamu kurumlarıyla özel şirketler arasında kadınlara olan tutumları karşılaştırabilir misiniz sorusuna Sinem Dedetaş, farklı işler yaptığım için karşılaştıramadığını belirterek, “Mesleği yapma tutkum vardı ve işi başarmaya odaklıydım, buraya gelirken şöyle oldu böyle oldu diye akıl veremiyorum. Ama kuruma geldikten  bu yana kadın istihdamı konusunda artış oldu. Denizde ve gemide kadının yeri konusunda bir arkadaşım Hollanda’ya iş gezisine gittiğinde kadın olduğu için fabrikaya almamışlardı. Bu sorun genel olarak dünyanın yaşadığı bir sorunken biz yönetici ve karar verici noktada cinsiyeti ortadan kaldırıcı davranıyoruz. Burada nitelikli herkes çalışabilir. Bundan önceki yerlerde de cinsiyetimle ilgili bir zorluk yaşamadım. Bakış açısıyla da ilgili. Kafayı nereye çok takarsan o daha çok etkiliyor. Pozitif ayrımcılığa da karşıyım, tehlikeli olarak görüyorum. Elbette bir sıkıntı var ve bunu değiştirmeye çalışıyoruz. Özellikle dilimizi değiştirmemiz gerekiyor diye düşünüyorum” diye yanıtladı.

“Kadın istihdamı arttıkça erkek egemen toplumun da duruşu değişiyor”

Meslektaşlarınızın veya müşterilerinizin kadın oluşunuzla ilgili davranışları oldu mu ve bununla nasıl başa çıkıyorsunuz sorusunu Yasemin Polat Ülter, “Bu biraz erkek egemen bir sektör olarak göründüğüden bazı cümleler orada kadın yokmuş gibi söylenebiliyor. Bana direk olarak olmadı ama biz kendimizi ifade ederken kalıp cümleleri bile düzelterek konuşuyoruz. Karşılarında bir kadın gördüklerinde çok daha saygılı konuşma çalışıyorlar. Bulunduğum konumla da alakalı olabilir çünkü tersanede çalışan arkadaşlarımın buna maruz kaldığını duymuştum. Ama bizim bu algıyı yıkmamız gerekiyor. Kadın istihdamı arttıkça erkek egemen toplumun da duruşu değişiyor. Kadınların girdiği her ortam güzelleşiyor bence” şeklinde cevapladı.

“Cinsiyetle mesleğin ilgisi yok”

Aynı soruyu Şan, şöyle yanıtladı: “Benim başıma gelmedi fakat tersaneyle karşılıklı gelen toplantılarda genç yaşlarda bir kadın mühendisi görüldüğünde acaba işinde ehli midir şüphesini hissettim. Meslek cinsiyetle ilintili değil. Başlarda koruma mekanizması olarak daha erkeksi bir duruş sergilemiş olabilirim. Bu tamamen cinsiyetle ilgisi yok burada bir iş yapıyoruz mesajı vermek maksatlıydı.”

“Sektörde erkek egemenliği var ama çok kafaya takmamak gerekiyor”

Kadın olmanızla alakalı davranışla karşılaştınız mı sorusuna İlke Akyüz, “Sektörde evet biraz erkek egemenliği var ama işinizi yapmakla ilgili derdiniz olduğu sürece çokta etkilenmiyorsunuz. Elbette başlarda şaşkınlık yaşıyorsunuz ama bir şekilde orta yol bulunuyor. Çok kafaya takmamak gerekiyor” şeklinde yanıt verdi.

“Pes etmemenin önemine inanıyorum”

Zeynep Aydınoğlu ise aynı soruya ilişkin şöyle konuştu: “Bir erkek ne kadar sorun yaşıyorsa bizde o kadar sorun yaşadık. Biraz ısrarlı olmak lazım çalışmak konusunda. Pes etmemenin önemine inanıyorum. Çaba gösterme taraftarıyım. Özellikle Türkiye’de yok sen yapma dedikleri her şeyi yapmak için uğraştım. Yurt dışında da aynı şekilde aynı kafalarla uğraşıyorum. Tek farkı maaşlarımız daha eşit. Pandemi döneminde 3 kişilik takımda sadece beni ücretsiz izne ayırdılar. Ama vazgeçmeyin ısrarla isteyin.”

“Vazgeçmeyin hiçbir şeyden”

Kadınların sahada çalışması uygun değil gibi söylemlerle karşılaştınız mı sorusuna Polat, şöyle cevap verdi: “Kariyer Günleri’nde büyük bir tersaneye başvuruda bulundum. Ben sahada olmak istiyordum. Beni çağırdılar gittim. Tamir müdürüyle görüştüm, sen kadınmışsın biz tamirde kadın çalıştırmıyoruz demişlerdi. Bu olaydan sonra daha da sinirlendim. Daha sonra beni aradılar yeni inşa planlama bölümünde ofiste çalışmamı istediler kabul ettim. Gittiğimde sahayı görmek istedim, planlama diye gidip yanımda bir ustayla her yere girip çıktım. Güzel de oldu çünkü ofisi daha çok sevdiğimi öğrendim ama size bişey yapamazsınız dediklerinde daha da hırslanırsınız, belki başarılı olamayacaktım ama bunu istedim. Önemli olan inat uğruna yapmamak ama yapabileceğinizi de göstermek. Vazgeçmeyin hiçbir şeyden.”

“Biz kendi işimizi kendimiz yarattık”

Şirket kurma sürecine de değinen Dedetaş: “İtalyan Loydu’ndaydım. Klas bizim meslekte gelinebilecek en güzel yer. Armatör dahi olsa çalışma ortamı klasta daha rahat. Fakat buna rağmen bir süre sonra tıkanıyor iş. Alışınca rutine biniyor. Biz de işimle yeni şeyler yapma hissiyle bir yola çıktık. 2012 yılında kuruldu şirket. Biz iki TÜBİTAK projesi bitirdik, dünyanın en hafif kuru yük gemisini geliştirdik. İş yapmanın cinsiyetten bağımsız zorlukları da var. Ayrışma yılları yaşadık ve etkiledik bu konudan o yüzden biz kendi işimizi kendimiz yarattık. Ama iş kurmaya nasıl verdin konusu yerinde duramamakla ilgili. Şirketimiz büyüdü Ankara şubesi açıldı, istihdam sağlanıyor. Çok yorucuydu fakat cesaretlendirmek adına şunu söyleyebilirim, istenilen şey eğer buysa ve yüksek sorumlulukla ilerleniyorsa vazgeçmeyin derim. Yeni mezun arkadaşların da şirkete katkısı çok büyük oldu. Her gelen nesil bizim zamanı yakalamamıza vesile oldu” dedi.

“Gemi Mühendisliği tarihi bir meslek”

Örnek alınan kadın mühendislerin olup olmadığı konusunda Gemi Mühendisliği’nin tarihi bir meslek olduğunu belirten Dedetaş, “Haliç Tersanesi’nde de bulunan bir insan olarak söylüyorum bunu dolayısıyla bizim önceliğimiz hocalarımızdı. Rol model olarak bir kadın mühendis yoktu benim için” diye konuştu.

“İsteklerinize göre hareket edin”

Gemi Mühendisliği isteyen kız öğrencilere tavsiye veren Şan, şunları kaydetti: “Evet burada daha sert bir dünya var ama burada kimseye zarar verilen bir nokta yok. İhtiyacı ve isteği neyse ona göre hareket etsin.”

“Bilgi anlamında hepimiz aynıyız”

Sektörde kadın mühendislerin sahip olması gereken özellikleri hakkında bilgi veren Akyüz, “Kormamak ve çekinmemek gerekir. Hepimiz aynıyız belki fiziksel olarak evet farklarımız var ama kafa olarak bilgi olarak aynıyız atak olmaktan çekinmemek lazım. İş beğenmemek doğru değil. Bunu kadın erkek olarak ayırmıyorum, her sektör zorlu, bir yerinden girin sabredin öğrenmek için çabalayın önemli olan bu” diye belirtti.

“Kendinize güvenin ama ispata kalkışmayın”

İş hayatında karşılaştığı ve unutamadığı bir olaydan bahseden Şan, “Ben tersanede çalışırken bir merdiven vardı çok emniyetsiz bir merdivendi. Ben kendimi ispat etme kaygısıyla o merdivenden çok hızlı çıkmıştım ve arkadamdan gelen erkekler oldukça yavaş tırmandılar o merdivenden. Benim o davranışım başkalarının kadın olduğum için yapamayacağımı düşünmelerini istemeyişim sebebiyleydi, kendinize güvenin ama ispat etmeye çalışmayın” ifadelerini kullandı.


Bunları da beğenebilirsin