Türk Kılavuz Kaptanlar Derneği (TKKD) tarafından her yıl 29 Mayıs – 2 Haziran tarihleri arasında düzenlenen Kılavuz Kaptanlar Haftası kapsamında gerçekleştirilen Meslek Şehitlerini Anma Töreni, Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü’nde yapıldı.
Törende Kıyı Emniyeti Genel Müdürü Durmuş Ünüvar ve İMEAK Deniz Ticaret Odası (DTO) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Recep Düzgit ve Türk Armatörler Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Cihan Ergenç ile beraber denizcilik STK’larının yöneticileri hazır bulundu. Törende ayrıca Türk kılavuz kaptanlığının gelişmesinde emeği geçenlere plaket verildi.
1804’den beri
Törende bir konuşma yapan TKKD Yönetim Kurulu Başkanı Kapt. Muhammer Arslantürk sözlerine, “III. Selim’in 1804 yılında çıkarttığı Bahriye Kanunnamesi ile resmileşen kılavuzluk hizmetlerinin geçmişten günümüze tek kamu mirasçısı ve günümüzün en önemli ve en büyük teşkilatı olan ve bu anlamlı günde bizlere kapılarını açan Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Kıyı Emniyeti Genel Müdürü Durmuş Ünüvar’a teşekkür ederim” diye başladı.
Arslantürk şunları söyledi :
Emniyetli seyir için varız
Deniz, sunduğu imkanlar ve kaynaklar yanında, aldıklarıyla da insanoğlunda tarih boyunca saygı ve korku hissi uyandırmıştır. Denizde olan insanların özlemini duydukları şey güven duygusudur. Bu duygu ise somut bilgi araç ve deneyimi gerektirir. Denizde güven duygusu hissetmek için deneyimli ve bilgili denizcilerin idaresinde, sağlam ve iyi donanmış bir gemide bulunmak şarttır. Bazen bu koşullar, denizde insanın kendini güvende hissetmesine yetmez.
Akıntı, rüzgar, sığlıklar ve doğal engeller; denizde seyretmeyi ve gemi manevrasını , olağan risk ve tehlikelerin yaratacağı sorunlardan da daha fazla güvensizleştirebilmektedir. Bu noktada olağan dışı seyir koşullarından haberdar ve deneyimli bir kişinin bilgisine, yani kılavuz kaptana ihtiyaç duyulur. Riskli ve tehlikeli suyollarında seyrederken gerek can, gerekse mal güvenliği için kılavuz kaptan ve kılavuzluk hizmetleri vazgeçilmez güvenlik unsurlarıdır.
Kılavuzluğun ruhani evi boğazlar
Derneğimiz; kılavuzluğun ruhani evi olan İstanbul Boğazı ve Çanakkale Boğazı’nda ve ülkemizin dünyaya açılan mavi kapıları tüm limanlarımızda görünmez kahramanlar olarak nitelendirdiğimiz aktif çalışan ve emekli olmuş tüm kılavuz kaptanları ulusal ve uluslar arası düzeyde temsil eden yegane sivil toplum kuruluşudur.
Türk Kılavuz Kaptanlar Derneği olarak, artık gelenekselleştirdiğimiz ‘Kılavuz Kaptanlar Haftası‘nın etkin bir şekilde kutlamasındaki amacımız, kılavuzluk hizmetlerinin can, mal ,seyir ve çevre güvenliğine katkılarının kamuoyuna tanıtılarak, meslektaşlarımızın yeri gelip, kendi canlarının kaybını bile göze alacak seviyede- ki bugün burada bunun için toplandık – verdikleri hizmetin kamu yararı gözetilerek kamusal hizmet olduğunun vurgulanmasıdır.
Dolayısıyla kamu yararı gözetilerek icra ettiğimiz mesleğimizin , tüm dünyada olduğu gibi, rekabetten uzak tutulmasını ve hizmet kalitesinin devamı için meslektaşlarımıza herhangi bir baskı hissettirilmemesini önemsiyoruz. Mesleğimiz icrasının oluşumlarında bu prensip düşünülerek hareket edilmesinde fayda görüyor ve dernek olarak bu hususta hassas olduğumuzu ifade ediyoruz.
İnsan faktörü unutulmamalı
‘Çevrenin gemiden, gemininde çevreden korunması amacıyla, karşılaşabilecek bütün olumsuzluklara rağmen ; can , mal ve çevre emniyetinin sağlanması adına, üst düzeyde kılavuzluk hizmeti kalitesinin devam ettirebilmesi için , meslektaşlarımız ve sektör paydaşlarımız tarafından üzerinde düşünülmesini önemsediğimiz ’İnsan faktörü ’hususunun unutulmamasıdır.
Bilindiği üzere, emniyet kültürü denizcilik sektörünün ortak paydasıdır. Kılavuzluk mesleği açısından emniyet kültürünün; etkileşimde bulunan insan, gemi, liman ve deniz çevresi dikkate alındığında vazgeçilemez ve esas unsur olduğu aşikardır. Bu etkileşim alanının merkezinde ise Kılavuz Kaptan bulunmaktadır.
Derneğimiz 55 yıllık geçmişinde olduğu gibi, gelecekte de kamu ve meslektaşlarımızın yararına olan çalışmaları sürdürmeye devam edecektir, bu bağlamda yönetim kurulu olarak ;
Çarmıh kazalarının önüne geçmek için, öncelikle ülkemizde ve sonrası uluslararası alanda ‘Kılavuz Kaptan Transfer Eğitimi ve Sertifikalandırılması ’ çalışmalarını yapmak ,
Gelişmiş ülkelerde olduğu gibi, ülkemizde büyük eksikliğini hissettiğimiz ‘Kılavuzluk Kanunu ‘ çıkarılması ile ilgili idaremiz ile birlikte çalışmak,
Meslektaşlarımızın, başta bayrağımızın temsilini ve kıyı/boğazlarının , gemilerin ve mürettebatının sorumluluğunu çeşitli teşkilatlarının çatısı altında eş ölümü de üstlenirken bunun karşılığını da eş ve eşit ölçüde alabileceği bir standart oluşturmak,
Derneğin öncelikli amacının ‘Çevre Emniyeti ‘ ve ‘ Kamusal Hizmet’ olduğunu temin ederek, meslektaşlarımızı ve mesleğimizi ilgilendiren yasal düzenlemelerde tespit ettiğimiz eksikliklerin eksikliklerin giderilmesi için idaremiz ile çalışmak”
Kaza nedenleri incelenmeli
İMEAK Deniz Ticaret Odası (DTO) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Recep Düzgit ise, son zamanlarda kılavuz kaptan şehitlerin arttığını belirterek, nedenlerinin incelenmesi gerektiğini, tekrarlanmaması için de çok daha ciddi tedbirler alınması gerektiğini söyledi.
Düzgit, “Acente botunun noodle yapılması ile bu konuları çözemeyiz. Biz de Ambarlı’da bir teşkilatın idarecesiyiz. 3 yıldır yanımızda çalışan uzak yol kaptanını çıkartmadığımız gemi boyu var. İdaremizin de düzenlemeler yaparken 3, 5 yanaşan gemiye muafiyet getirilmesi bence üzerinde tekrar düşünülmesi gereken bir esastır. Böyle bir ihtiyaç yüzyıllar önce doğmuş ve biz bunu göz ardı etmemeliyiz” dedi.
Deniz ticareti can damarıdır
Kıyı Emniyeti Genel Müdürü Durmuş Ünüvar ise küresel lojistiğin en büyük bileşeninin deniz ticareti olduğunu söyleyerek, “Büyüklüğü yıllık 12 milyar tonun üzerinde olan dünya deniz ticareti taşımasında ülkemiz limanları ve Türk Boğazları önemli bir yer tutuyor. Denizlerimizde seyir, can ve mal emniyeti ile çevrenin korunması söz konusu olduğunda kılavuzluk hizmeti büyük bir öneme sahip. Deniz emniyeti açısından kılavuzların mesleki yetenek ve uzmanlıkları hayati bir rol oynamaktadır” dedi.
Ünüvar şunları söyledi :
Büyük özveriyle çalışıyorlar
“Limanlarımızda ve Türk boğazlarında dar ve su yollarında gemilerin emniyetli şekilde geçmesini sağlamak için kılavuzlarımız büyük bir özveri ile çalışmakta. Bugün ulaşılan teknolojik seviye sevk ve idaresinde insan etkileşimine ihtiyaç duyulmayan otonom gemilere doğru bir yönelim gösteriyor. Ancak uzun bir dönem boyunca dar ve tehlikeli sularda kılavuz kaptanın sunduğu uzmanlık ve katkının seyir emniyetinin en önemli bileşeni olarak devam edeceğinden kuşku yok. Kuruluşumuz bünyesinde görev yapan kılavuz kaptanlarımız Türk Boğazları ve yetkilendirildiğimiz diğer kılavuzluk hizmetler sahamızda mesleki tecrübe ve birikimiyle oldukça başarılı hizmet vermektedirler”
En az kazanın yaşandığı bölge
“2018 yılından bu yana geçen 5 yıllık süreçte 2022 yılı sonu itibariyle kılavuzluk hizmet oranlarımız İstanbul Boğazında yüzde 57 den 66 ya , Çanakkale Boğazında yüzde 45 den yüzde 56 ya yükselmiştir. Son 5 yıllık sürede Türk Boğazları’ndan geçen yıllık ortalama 81.000 gemi göz önüne alındığında bu denli yüksek yoğunlukta gemi trafiğinin olduğu bir bölgede seyir, can, mal, deniz emniyeti ve çevre güvenliğinde kılavuz kaptanlarımızın katkıları çok büyük önem arz etmektedir. Dünyada en az kazanın yaşandığı alanlardan biri. Kılavuz kaptanlarımızı ve tüm personelimizi bu değerli çabalarından ve başarılarından dolayı bir kez daha kutlamak isterim”
Kılavuz kaptan sayımız arttı
“Kıyı emniyeti genel müdürü olarak gemilerin ulusal ve uluslar arası kurallara uygun olarak seyir etmelerini yönetmek amacıyla türk boğazları istanbul, Çanakkale, İzmir, Mersin’in 2 bölgesi Zonguldak ve Kilyos limanlarında geçişi yanaşma, kalkma, demirleme gibi her türlü yeni hareketinde ihtiyaç duyulan ve diğer durumlarda talep edilen kılavuzluk hizmetini sağlamaktayız. Öte yandan hizmet kalitemizi arttırmak amacıyla 2009 yılında 147 olan kılavuz kaptan sayımızı 2023 yılı itibarı ile 173’e yükselttik. Bunlardan 142 kılavuz kaptanımız türk boğazlarında görev yapmakta. Türk Boğazları üzerinde kılavuz kaptan sayımızı artırılarak ilerleyen süreçte her bir vardiyada 30 kılavuz kaptana çıkmak hedefiyle hareket etmekteyiz”
İstasyonlarımızı yeniliyoruz
“Yatırım programımızda yer alan Türk boğazları kılavuzluk hizmet istasyonlarında Ömer Halis Demir Harem Liman kılavuzluk istasyonu 2017 yılında yenilenmiş, Gelibolu kılavuzluk istasyonu 2018 yılında, Mehmetçik Kılavuzluk istasyonu 2022 yılında yeniden inşaa edilerek hizmete alınmıştır. Kaptan Fahrettin Aksu kılavuzluk istasyonu yenilenmesi projesi kapsamında izin süreçleri tamamlanmış, takiben çalışmalara süratle başlanacaktır. Kılavuzluk servis botları filomuzun yenilenmesi amacıyla da 6 bot 2021 yılında hizmete girmiş, 6 botun da en kısa sürede filoya katılımı sağlanacaktır”
Törenin ardından katılımcılar tarafından şehit kılavuz kaptanlar anısına denize çelenk bırakıldı.
Emeği geçenlere plaket
Törende son olarak Türk kılavuz kaptanlığının gelişmesi için emek gösterenlere plaketleri verildi. Burada kısa bir konuşma yapan Kapt. Muammer Arslantürk. “tüm emekli meslektaşlarımızı ve çalışan meslektaşlarımızı her hafta Çarşamba günü 12- 17 saatleri arasında derneğimize bekliyoruz. Hepimiz dernek ile birlikte yürüyeceğiz” dedi.
Ardından sırasıyla Dr. Kapt. Ali Cömert , Kapt. Ergun Altınkut, Kap. Ömer Asmalı ve Kapt. Müjdat Albayrak plaketlerini Kapt. Arslantürk’ün elinden aldılar.
