24.11.1994 tarihli ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’a eklenen geçici 30. madde
ile Türkiye Denizcilik İşletmeleri Anonim Şirketi ve Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi
Genel Müdürlüğüne ait bazı limanların işletme hakkı verilmesi/devri yöntemiyle özelleştirilmeleri
neticesinde imzalanan 49 yıldan az süreli özelleştirme sözleşmelerinin süresinin 49 yıla kadar
uzatılmasının usul ve esasları düzenlenmektedir. Kanun maddesinde sayılan şartların gerçekleştirilmesi
halinde özelleştirme sözleşmesi bir ek sözleşme ile hakkın başlangıç tarihinden itibaren 49 yıla kadar
uzatılabilmekteydi.
Madde Anayasa’ya aykırılığı ileri sürülerek dava konusu kanun maddesiyle ihale yapılmaksızın sözleşme sürelerinin uzatılmasının sözleşme özgürlüğünün kullanılması bakımından eşitsizliğe yol açtığı, mevcut sözleşmenin tarafı olan kişilerin lehine durum yaratıldığı, sahil şeritlerinin kullanılmasında öncelikle kamu yararının gözetilmesi yükümlülüğüne aykırı olduğu gerekçeleriyle iptali istenmiştir.
Anayasa Mahkemesince yapılan inceleme sonucunda, geçici maddede ile katılımcılar arasında rekabeti
mümkün kılan ihale yöntemi uygulanmaksızın limanların özelleştirilmesine imkan tanındığını sonucuna
varılmıştır. Tanınan ek sözleşme yapma imkanı sadece mevcut özelleştirme sözleşmesinin taraflarına
tanındığından ve başka kişilerin ek sözleşme yapma imkanını ortadan kaldırdığından serbest rekabet
ve eşitlik ve eşitlik ilkeleriyle bağdaşmadığına karar verilmiştir. Bu nedenle 06.01.2022 tarihli ve 7350
sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 1. maddesiyle 24.11.1994 tarihli ve 4046
sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’a eklenen geçici 30. maddenin iptaline karar
verilmiştir.
Anayasa’nın 153. maddesi uyarınca iptal edilen kanun maddeleri Resmi Gazete’de yayımlandıkları
tarihte yürürlükten kalkmaktadırlar. Yine Anayasa’nın aynı maddesi uyarınca iptal kararları geriye
yürümemektedir. Geriye yürümezlik ilkesi uyarınca, iptal kararları yürürlüğe girmeden önce kesinleşen
hukuki durumlar iptal kararından etkilenmezken, kesinleşmemiş hukuki durumların bu karardan
etkilenmesi esastır. Bu nedenle iptal edilen geçici 30. maddedinin başvurulara etkisi değerlendirilirken
her bir başvuru kendi içerisinde değerlendirilmelidir.
Esenyel & Partners
