Yaz aylarının kendini iyice hissettirmeye başladığı, her an yatınızla seyahate çıkmak isteyeceğiniz bu sıcak günlerde riskli durumlardan kaçınmanıza yardımcı olmak için yat sahiplerinin karşılaştığı en yaygın hasar türlerini bir araya getirdik. Yatınız en pahalı yatırımınızdır. Tavsiyelerimiz denizde geçireceğiniz eğlenceli vaktinizde sorunla karşılaşmadan keyifli bir tatil geçirmenize, birikiminizi korumanıza yardımcı olabilir.
Aşağıda bahsedeceğimiz rizikolar yatınızı korumak için doğru teminata sahip olup olmadığınızdan da emin olmanıza yardımcı olabilir.
Yangın
Çok sık rastlanmasa da maliyet anlamında yüksek meblağlara ulaşabilecek hasar tipidir yangın. Böyle bir kabusla hiç karşılaşmamanızı dileriz.
Yatın yaşının artmasıyla doğru orantılı olarak yangın riski de artış eğilimindedir. Yangın hasarları tecrübelerimize göre yaygın olarak hatalı kablolama, korozyon, yakıt doldurma esnasında karşılaşılabilecek sorunlar, hortumların eskimesi / yıpranması gibi nedenlerle meydana gelebilir.
Yangına müdahale ekipmanının periyodik olarak kontrolünü her gezi öncesinde mutlaka yapılması gereken işler listenize ekleyin. Yakıt deponuzu, tüm hortumları ve bağlantıları düzenli olarak kapsamlı bir şekilde kontrol edin ve gerekirse teknik uzmanları bu işler için görevlendirin. Yakıt sisteminin düzenli kontrollerinin yapılması çok önemlidir. Eski yakıt tankları, devreleri ve bağlantıları korozyon nedeniyle sızıntılara dolayısıyla yangına sebep olabilir.
Yatınızda bir sıkıntının yanı sıra bulunduğunuz marinada bağlı bulunan başka bir teknede çıkabilecek yangından da etkilenmeniz olasıdır. Böyle durumlar için teknelerin marinada bağlanma mesafesi, marinanın yangına müdahale hızı ve kapasitesi hakkında önceden bilgi almanızı tavsiye ederiz. Ayrıca çok önemli bir nokta daha özellikle bir sonraki başlıkta bahsedeceğimiz kötü hava koşulları kaynaklı hasarlar bakımından da bağlı bulunduğunuz marinanın hangi sınıflandırmaya tabii olduğuna dikkat edin. Ek olarak marina ile yapacağınız sözleşmeyi gözden geçirirken sorumluluklar bölümünü dikkatli inceleyin.
Kötü Hava Koşulları
Küresel ısınmanın mevsimler üzerindeki etkisi nedeniyle olumsuz hava şartlarının daha sık aralıklarla ve eskiye nazaran daha kuvvetli olarak görmeye başladık. Ülkemizden örnek verecek olursak geçtiğimiz Mayıs ayında Ayvalık’ta ve daha öncesinde kış mevsimi boyunca yurdumuzun değişik kesimlerinde farklı şiddetlerde meydana gelen hadiseler göz ardı edilemeyecek boyutlarda maddi hasara yol açtı. Her ne kadar tektonik hareket neticesinde oluşmuş olsa da pek tabii ki İzmir depremi sonrası oluşan küçük ölçekli tsunami de bu doğal olaylar içerisinde sayılabilir.
Fırtınayı durduramazsınız, ancak onun için hazırlıklı olabilirsiniz. Yatınızın çekek yeri veya marinada düzgün bir şekilde sabitleyerek dalgalarla kaymamasına veya sallanmamasına dikkat edin. Bu, yatınızın tekrar tekrar rıhtıma veya kıyıya çarpmasını önlemeye yardımcı olacaktır. Yatınızın özellikle yoğun fırtınalar sırasında şiddetli dalgalara ve sudan gelen rüzgâra daha az maruz kalması için bir tekne kaldırma veya süspansiyon sistemi düşünebilirsiniz.
Hava raporlarıyla önceden haberiniz olacağından böyle dönemlerde yatınızın diğer yatlarla ve rıhtımla temas eden noktalarına ilave tamponlar yerleştirmek de sürtünmeye karşı koruma sağlayacaktır.
Denize çıkmadan önce daima hava durumunu kontrol edin. Bazen güneşli olarak başlayan bir gün, hızla karanlık bir öğleden sonra fırtınasına dönüşebilir. Bir anda artan rüzgâr ve dalgalı sular oluşuyorsa bu yaklaşan bir fırtınanın habercisi olabilir ve mümkün olan en kısa sürede kıyıya doğru yola çıkın ve demirleme yerine sağlam bir şekilde bağlayın.
Karaya Oturma / Deniz Dibiyle Temas
Deniz dibiyle temas en sık karşılaşılan hasar tiplerinden biridir. Elbette sürekli izlediğiniz rotalarda bu riskle karşılaşmayabilirsiniz ancak yeni gidilecek bir bölge için kaptanınızın izlenecek rotayı bildiğinden emin olun. Eğer daha önce gidilmeyen bir rotaysa, yerel tekne sahiplerine ve bölgeyi bilen kaptanlara danışmanızı tavsiye ederiz. Mümkünse konaklanacak bölgeyi daha iyi anlamak için kaptanınız önceden daha küçük bir tekneyle ön inceleme yapabilir. Eğer önceden bilgi sahibi olmak mümkün değilse, bilmediğiniz yol üzerinde yatınıza zarar verebilecek birçok engel veya yanlış işaretlenmiş kanal olabilir, bu gibi durumlar için farklı bir rotayı düşünmenizi tavsiye ederiz. Sigorta poliçenizin seyahat etmeyi düşündüğünüz coğrafi bölgeleri kapsadığından emin olun.
Şiddetli fırtına ve hava koşulları sonrasında denizde yüzen enkazlar oluşabilir bu nedenle bu gibi havalardan hemen sonra denize çıkmayın, denizin açılmasını bekleyin.
Çatma / Çatışma
En yaygın çatışma hadiseleri hızları nedeniyle ve genellikle kör noktalarda saklandıkları için jet ski ve motorbotlarla meydana gelir.
Seyir sırasında görüşün azalması durumunda, yavaşlayın ve seyir ışıklarınızın çalışır durumda olduğunu ve yatınızda bulunan diğer nesneler tarafından engellenmediğini kontrol edin. Yatınızda en azından, bir işaret fişeği, seyir feneri, ses üreten bir cihaz (düdük, korna veya siren gibi), ilk yardım çantası, demir ve teknedeki her kişi için bir can yeleği bulundurun.
Hırsızlık
Neyse ki, yatınızın ve/veya yardımcı botların çalınmasını önlemek için alınabilecek birkaç önlem var. Aynı evimizdeki gibi yatınıza güvenlik alarmı kurabilirsiniz. Ayrıca teknenizin önemli alanlarına kamera sistemi yerleştirmenizi ve kamera kayıtlarını düzenli bir şekilde kaydedilip saklamanızı tavsiye ederiz.
Yatınızı 7 gün 24 saat sıkı güvenlik tedbirleri alınan ve düzenli bir şekilde kontrol edilen marinalarda / çekek yerlerinde tutmaya özen gösterin.
Yatın hırsızlığına neyse ki sık rastlamıyoruz, daha yaygın olarak botun, deniz bisikletinin, navigasyon sistemlerinin, güvenlik ekipmanlarının çalınmasıyla karşılaşıyoruz. Mal kaybına karşı tam koruma sağlamak için yatınızdaki malların eksiksiz bir envanterini ve içerik listesini oluşturmalı, sigorta acentenize ayrıca fotoğraflarıyla birlikte poliçenin imzalanmasından önce iletmenizi önemle tavsiye ederiz.
Makine Hasarları
Genel olarak, makine hasarlarından korunmada en etkili yöntem düzenli bakım tutum yapmaktır.
Her bir gezi öncesinde ve sonrasında ayrıca düzenli aralıklarla;
– Yağ filtrelerini düzenli kontrol edin
– Motor yağı seviyesini kontrol edin
– Yakıt hortumlarının yıpranmış olmamasına dikkat edin
– Pervane ve motor kayışlarında aşınma olup olmadığını kontrol edin ve gerektiğinde değiştirin
– Su girişinin temiz olup olmadığını kontrol edin
– Pervaneye takılan ağ, misina v.b. olmadığından emin olun
– Yakıt deposu havalandırmasını kontrol edin
– Sintine pompası hortumlarının tıkanmaya neden olabilecek birikintilerden temizlenmiş olduğunu kontrol edin
– Hidrolik sıvı ve soğutma suyu seviyelerini kontrol edin
Makine aksamlarının eskimesi ve aşınması da sık karşılaşılan bir durumdur ve bu nedenlerden kaynaklı hasarlar sigorta teminatı kapsamı dışındadır. Uzun bir seyire çıkmadan önce bir “check list” listesi üzerinden yapılacakları kontrolle ilerlemeniz kolaylık sağlayacaktır.
Yaralanma Hadiseleri
Yatınızda harika bir tur için keyifle vakit geçireceğiniz arkadaşlarınız ve aileniz muhtemel tehlikelere karşı sizin gibi tecrübeli olmayabilir. Kaygan güverte yüzeyi dengeyi kaybedip takılmalara ve düşmelere sebep olabilir ve yaralanma durumlarında tedavi masraflarından siz sorumlu olabilirsiniz. Seyahat boyunca güvertenin sürekli kuru tutulması, can simidi ve can yeleği gibi malzemelerin bakımlı ve kullanıma hazır halde saklanması ve muhakkak yeterli miktarda malzemeye sahip ilk yardım çantası bulundurulması önemlidir. Yat sahibi olarak ilk yardım kursu almanız da hayat kurtarabilir.
Yat yolda iken (seyahat esnasında) sıcak içeceklerin servis edilmemesi ve içilmemesi, çatal bıçak kullanılacak yemeklerin yenmemesi, yolcuların pruva yerine yatın arkasına doğru oturmaya teşvik edilmesi denizde dalgalar nedeniyle savrulma ve yaralanma durumlarına karşı daha emniyetli olacaktır.
Umarız hiçbir sorunla karşılaşmazsınız ancak bir hadise olursa da sigorta acentenize zamanında haber vermeyi unutmayın. Sigortacının görevlendireceği teknik uzmanlar gelene kadar hadiseyle ilgili elinizden geldiğince delil toplamaya çalışın. Örneğin yatınız başka bir tekneye çarptıysa, diğer teknedeki hasarlı bölgenin fotoğraflarını çekmeyi, video kaydını almayı, karşı tarafın iletişim ve sigorta bilgilerini ve tekne sahibinin kimlik bilgilerini almayı ihmal etmeyin. Sigortacınız uzman ekibiyle hasarın uygun bir şekilde giderilmesi konusunda yardımcı olacaktır.
Sevdiklerinizle birlikte sorunlardan uzak keyifli seyirler yapmanızı dileriz.
Pruvanız neta, rüzgarınız kolayınıza olsun.