IMEAK DTO’nun lider projesi Poseidon Delta

Dinamik pozisyonlanabilen ve otonom çalışan bir düzenek

Yakın kıyısal alanda çalışmak üzere tasarlanan araştırma teknesi, literatürde okyasnusların kurtuluşu gözüyle bakılan vermetit kayaçlar (Vermedite Reef) ve deniz çayırları (Posedonia Oceanica) üzerine araştırma ve haritalama yapabilmek üzere, dinamik pozisyonlanabilen ve otonom çalışan bir düzenek olarak hazırlanmıştır.

Maddi yardım almaksızın tamamlanan teknenin, deniz testleri 19 Ağustos 2022’de Girne Karakum Sahilinde yapılmış proje, “Bir Damla Akdeniz” ismi verilmesi düşünülen bir grup bilimsel araştırmayı yapmak üzere, 15 Eylül itibariyle KKTC batı kıyılarında veri toplamaya başlayacaktır.

Poseidon Delta Teknesinin Teknik Özellikleri Nelerdir?

Kompozit bir trimaran yapısında olan teknenin, gövde toplam ağırlığı 21kg. olup, varolan bilimsel donanımı ve bataryaları ile toplam 39 kg’dır.. Bir kişi tarafından kurulumu yapılabilen ve bilinen tüm elektronik harita programları üzerinde yapılacak seçim sonrası, dört (4) aero-prop pervanesi ile ilgili bölgeye kendiliğinden sevk olarak, ölçümleme görevlerini yerine getirip, yine planlanmış herhangi bir noktaya ya da çıkış noktasına dönebilmektedir.

15000 Rpm. Devirde reversable dönebilen pervanelerden kurulu sevk sistemi, su-altı kayıplarını azaltmak ve dümen gereksinimini ortadan kaldırmakla birlikte, çıkış amacı olan düşük maliyetlilik imkanını ortaya koyan en önemli özelliklerinden biridir.

Frekans kontrolüyle saniyelik devir değişimi yapabilen, fırçasız (brushless) motorlara sahip teknenin, güç tertibatı, 8500 mAh lik 2 adet LI-PO bataryadan oluşmaktadır.

Tamamen GSM, GPRS veya Wi-fi şebekesi üzerinden çalışıyor

Tamamen GSM, GPRS veya Wi-fi şebekesi üzerinden çalışabilen otonom sevk sistemi ve pH, su katmanı sıcaklıkları, basınç, açık hava basıncı, ultraviyole ışık kırılması, infrared ışık geçişi gibi temel bilimsel verileri ölçümleyerek, anlık olarak iletebilen tekne 3D haritalama yapabilen bir de sonar’a sahiptir.

Tüm bu düzenekler 2 adet solar panel ile, 6Ah’lik jel akülerden gerektiğince beslenirken, tasarlanan haliyle, gün ışığı olmadan da 6 saatlik veri toplama işlemi yapabilmektedir. Rüzgar ve dalga/deniz durumunu anlık olarak ölçümleyerek, seyir güvenliğine ya da kritik geri dönüşe karar verebilen işletim sistemi Phyton® da tasarlanmış olup, Pixhawk üzerine algoritma yazılımı yapılmıştır.

Toplanan tüm bilimsel verileri tekne üzerinde, cloud’da ya da aktarımı izlemekte olan yönetim bilgisayarında görmenin mümkün olduğu teknenin su-üstü ve su altında 360o dönebilen, kızılötesi kameraları mevcuttur.

LOA: 1700 mm., LBP: 1300 mm. Olan teknenin su çekimi, demonte edilebilen bir salma (fin) olmadan 160 mm. max. olup, 1 cm. Batma tonajı 3,6 kg. dır. Varolan gövdesi üzerinde asitmetrik yükleme ile tek bir noktada 31 kg. ekstra yük taşıması halinde dahi dengesi bozulmamaktadır.

Türkiye ve KKTC’dışında, 8 farklı ülkeden öğrencilerin emeğiyle gerçekleştirildi

Enine metasenter üzerinden 43 kg. a kadar daha yükleme imkanının varlığı, bentik çalışmaları için kullanılabilecek bir vincin de tekne üzerine konumlandırılabilmesini elverişli kılmaktadır. Orta gövdesi 229 mm. olarak tasarlanmış olan tekne, kendi imkanlarıyla bilimsel araştırma yapan bilim insanlarının kolay erişimini mümkün kılabilmek için, elektronik marketlerdeki en ucuz 3D printer türü olan 230 mm. lik printerlarda basılmaya uygun olarak Rhino’da tasarlanmış ve hidrostatik hesapları NAPA’da kontrol edilmiştir.

Meyil testlerinin ardından max. seyir sürati 4,7 m/s olarak test edilmiştir. Oldukça yüksek olan bu seyir sürati, batarya süresinin uzatılabilmesi için 2,8 m/s ye optimize edilmiştir.

Teknenin fiziksel üretimi, hedeflerin hassasiyeti nedeniyle, gönüllülük esasıyla, tamamiyle gemi makineleri işletme mühendisi adayı, Türkiye ve KKTC’dışında, 8 farklı ülkeden öğrencilerin emeğiyle gerçekleştirilmiştir.

POSEIDON Delta ve Tasarımcının gelecek planları nelerdir?

Tasarımı itibariyle literatürdeki 160’ın üzerindeki benzer tekneyle kıyaslanamayacak düzeyde sofistike olan tekne, ihtiyaç duyulan daha bir çok veriyi toplayabilecek; esnek bir tasarımdır.

Bu nedenle kısa sürede aranan, farklı projelere davet edilen bir tekne olacağı düşünülmektedir.

Gerektiğinde 3D printerda basımı mümkün tasarlandığından, tekneyi kopyalamak en önde gelen hedeflerimden biridir.

Bir diğer hedef ise yük taşıma kapasitesinden faydalanıp, bentik araştırmalarını yapabilecek uzman akademisyenlerle çalışabilmek için tekneye konulacak vinci de otonom ve benzerlerinden çok daha az enerji harcayacak biçimde tasarlamaktır.

Öte yandan, genetik alanında uzman akademisyenleri de projeden faydalandırabilmek için, fikirsel tasarımı tamamlanmış olan, bir başka numune alma sistemini de en kısa sürede üreterek, bu teknede kullanılan cihazlara eklenmesi hedefi mevcuttur.

Tek başına POSEIDON uzman araştırmacıların işlerini kolaylaştırmakla birlikte, birbiriyle kıyaslanabilir çok sayıda veriyi teorisyenlere ulaştırmak üzere çalışacaktır.

En başta da belirttiğimiz gibi, küresel iklim değişikliklerinin etkilerini ve olası, yakın-yeni tehditlere yönelik hazırlık süreçlerini, çözüm önerilerini gündemde yoğunlaştırma gibi bir hedefimiz mevcuttur.

Volkan VARIŞLI Kimdir?

1977 Yılında Ankara’da Dünyaya gelen, Volkan VARIŞLI, lisans eğitimini İTÜ Denizcilik Fakültesi, Gemi Makineleri İşletme Mühendisliği bölümünde, 1999 yılında tamamlayarak, Türk ve yabancı denizcilik filolarında çalışarak 2002 yılı başında Baş mühendis olmuştur.