İTÜ 92 Gv. mezunu olan Türk Kılavuz Kaptanlar Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Kapt. Muhammer Arslantürk ve YDO 79 Gv. mezunu Kapt. Halil Sedat Oğuz, İTÜ DENARK’ın konuğu olarak İstanbul Teknik Üniversitesi Denizcilik Fakültesi öğrencileriyle buluştu ve tecrübelerini aktardı. Muhammer Arslantürk ve Halil Sedat Oğuz kendilerine sorulan sorulara şu yanıtları verdi:
Çalıştığı bölgenin manevra açısından en uzman kişisi
(Kılavuz kaptanlık denildiğinde kafamızda canlanması gereken şeyler nelerdir? Bir gün içerisinden yaptığınız rutin işlerinizden bahsedebilir misiniz)
Muhammer Arslantürk: “Kılavuz kaptan meslekte uzmanlaşmış kişi demektir. Çalıştığı bölgenin gemi manevrası açısından en uzman kişisidir. Kılavuz kaptanların çalıştığı bölgelere baktığımız zaman o bölgelerin manevra açısından ne kadar tehlikeli ve riskli bölgeler olduğunu görürüz. Kılavuz kaptan uzman kişidir. Tıpta uzmanlaşmaya benzetirim ben kılavuz kaptanlığı. Çalıştığı bölgenin uzmanıdır. Bizler çoğu bölgede vardiya üsulü çalışıyoruz. Kişi sayısına göre değişir ama çoğu yerde 3 vardiyadır. Gemiden gemiye geçiş aralarında da istasyonda dinleniriz, yemek yeriz. Ne kadar risk o kadar para. Denizcilik sadece para kazanma yeri değil. Fakültedeki hocalardan dersleri almak gerekiyor.
Denizcilik dünyanın en zor ikinci mesleği. Birincisi madencilik. En büyük risk gemiye çıkıp inmek. Önceden kılavuzluk özel değildi, kamuya aitti. Türkiye Denizcilik İşletmeleri’ne bağlıydı. Vardiyalarda uyum çok önemlidir. Kılavuzluk güvenin insana bürünmüş hali. Güven esaslı bir meslek. Kılavuz kaptan gemiyi çevreden, çevreyi de gemiden gelecek risklere karşı koruyabilme kalibiyeti en yüksek olan denizcidir. Kılavuz kaptan bir fiil gemide çalışmaz. En önemli noktada köprüüstü takımına dahil olur. Hepinizin hedefi olmalı. Hedef olmadan, hayal kurmadan hayattan keyif alamazsınız. Yaşamanızın bir anlamı kalmaz. Hedef koymazsınız sıradanlaşırsınız. İsminiz zamanla yok olur. Ölümsüzlük, tarihe isminizi yazdırma kabiliyetinizdir.”
Kaptan olunmadan kılavuz kaptan olunmaz
(Kılavuz kaptan ve kaptan kavramlarını birbirinden ayıran özellikler nelerdir?)
Muhammer Arslantürk: “Kısa sürede doğru karar verebilme, manevra yetileri bir kılavuz kaptan gibi gelişmemiştir. Gemi kaptanı olunmadan kılavuz kaptan olunmuyor.”
Sedat Oğuz: “Dünyada sadece 2 yerde mecburi kılavuzluk var. Onun haricindeki kılavuzluk hizmeti ihtiyaridir. Donatan adına gemi kaptanı sorumludur. Kaptan fırsat bulup manevra yapamadığı için, kılavuz kaptanlar manevrayı yaptıkları için kaptan kendini manevra yapmakla yetiştiremiyor. Gözlemleyerek yetiştirebiliyor. Gemi kaptanı, kılavuz kaptanın otoritesini bozmayacak şekilde hareket edecek. O andaki psikoloji farklı olabiliyor. Amaç, emniyetli bir şekilde üzerine çıktığınız geminin geçişini sağlamak. Kaptanın da hedefi aynı. Emniyetli geçişi sağlayacak yardım mekanizmasıyız.”
Türk Milleti denizci bir millettir
(Deniz kültürümüzü geliştirmek için ülke olarak neler yapmalıyız?)
Muhammer Arslantürk: “Kültür deneyim ve birikim demek. Türk Milleti denizci bir millet. Atatürk ‘Denizlere hakim olan kuvvetli ülke olur’ diyor. Denizcilik kültürü gelişmiş ama balık kültürü çok yok. Hamsi veya istavrit gelir akla. Cumhuriyetin 100’üncü yılını yaşadığımız bu günlerde denizcilik daha üst seviyede olmalıydı. Mesleğin ne olduğunu herkese anlatın. Demir attı, dümen kırdı.. Bu terimleri düzelteceğiz. Denizcilik kültürünü çalışmalarımızla, ifadelerimizle anlatacağız. Basını çok iyi kullanmalıyız. Denizciliğin ne olduğunu anlatmalıyız. Her koşul ve şartta etkinliklere katılmalıyız. Klüp çalışmaları çok önemli. Yazılar yazmalıyız. Kitaplar yazılmalı. Kulüpte arşiv oluşturulmalı. Dernekte manevra dersi verebiliriz katılım sertifikası ile.”
Sedat Oğuz: “Bilgi birikimimi siz meslektaşlarıma veremeyeceksem, benimle birlikte toprağın altına girecekse benim tecrübemin, bilgi birikimimin hiçbir önemi yok. Biz eğitim deyince hazırız. Bizi sömürün, bizdeki bilgiler kitaplarda yok. Denizi ailenize anlatın.”
Muhammer Arslantürk: “Tedirginlik hata yapmayı çok fazla artırır. Kötü insan olmayın, çok iyi insan olun. Yardımı ve yardımlaşmayı seveceksiniz. Bu size huzur verir. En zor anınızda, en kötü zamanda ruhunuzu mutlu kılmayı bilin.”
Yıpranma payı için çalışıyoruz
(Denizcilerin yıpranma payının kaldırılması hakkındaki görüşleriniz nelerdir? Bunun denizcilere geri verilmesi için bir çalışma yürütülüyor mu?)
Muhammer Arslantürk: “Tehlikeli yük imal eden, üreten fabrikanın çalışanlarına yıpranma hakkı veriliyor. Tehlikeli yük taşıyan, gemide çalışanlara bu hak verilmiyor. Yetkililer yıpranma haklarını geri vermeli. Ruhen, fiziken yıpranıyorsunuz. Alın terinin karşılığında yıpranma hakkının verilmesi şarttır. Pandemi oldu. Hiç durmayan sektör denizcilik. En acı çeken sektör sağlık ve denizcilik. Gemidekiler eve giremedi. Evdekiler gemiye çıkamadı. Denizciler kadar diplomatik görev yapan başka meslek yok. Günde ne az 5- 10 toprağı ziyaret ediyoruz. Denizcilerin yıpranma hakkı geri verilmeli. Yeşil pasaportu da gündemde tutuyoruz. Yıpranmayı önemsiyoruz. Bu yıpranmadan sizlerin faydalanması için çalışıyoruz. Bu konular hep gündemimizde.”
