Askeri ve sivil yaşamı boyunca bir devrin önderi oldu… Türkiye’de gemi mühendisliği denilince akla gelen ilk isim Ordinaryüs Prof. Ata Nutku.
31 Ocak 1994’te kaybettiğimiz Ordinaryüs Prof. Ata Nutku, Cumhuriyet tarihine modern gemi sanayisinin kurulması için gösterdiği çabayla kazındı. Cumhuriyet’in ilk araba vapuru Kartal’dan ilk 6 bin 500 tonluk kuru yük gemisi Abidin Daver’e, 2 bin 500 tonluk yüzer havuzdan Atak mayın gemisine kadar sayısız ilke imza atmış olan Ordinaryüs Prof. Ata Nutku, İTÜ Gemi Enstitüsü’nün ile Model Deney Havuzu’nun da kurucusuydu.
“Türkiye’de gemi yapılamaz” denilen yıllardı… Ancak o inancını hiç kaybetmedi. Her başarısında daha zorunu hedefledi…
26 Ekim 1904’te Preveze’de dünyaya gelen Ordinaryüs Prof. Ata Nutku, ilk ve orta öğrenimini Haydarpaşa’daki Terraki Mektebi ve Kadıköy Sultanisinde tamamladı.
1917’de ise Heybeliada’daki Bahriye Mektebine geçti. Asteğmen olarak mezun oldu, sonraysa Gölcük Tersanesi’ne atandı. Mühendislik stajı yaptığı dönemde Hollanda’da denizaltı gemilerinin inşaatında görev aldı.
Ya gemi alınacaktı ya da yaptırılacaktı
İtalyan muhriplerin donanmaya katılmasıyla bir yağ gemisine ihtiyaç duyuldu. Gemilerin akaryakıt ihtiyaçları zor yollardan karşılanıyordu.
Ya akaryakıt gemisi alınacaktı ya da Gölcük fabrikalarında yaptırılacaktı. Ata Nutku gemi yapma taraftarıydı.
İlk gemisi suyla buluşurken yalnızdı…
Geminin planları Ordinaryüs Prof. Ata Nutku ve Amir Türüt tarafından çizildi. İnşasına ise gerekli hazırlıklar yapılarak 26 Mayıs 1934’te başlandı. Geminin inşa edilemeyeceğine, edilse bile yüzemeyeceğine inanan o kadar çok kişi vardı ki…
Takvimler 1 Kasım 1935’i gösterirken hiçbir tören yapılmadan Gölcük Yağ Gemisi denize indirildi. Sadece Ordinaryüs Prof. Ata Nutku ve ona inanan arkadaşları vardı.
Türkiye’de ilk defa bir geminin dizayn ve inşası onun sayesindeydi. Geminin hizmete girmesi ise 2 yıl sonra oldu.
Başarılar ardı ardına geldi
Ordinaryüs Prof. Ata Nutku, Gölcük Yağ Gemisi’nin inşaatı nedeniyle Genelkurmay Mareşal Fevzi Çakmak tarafından takdirname ve Milli Müdafaa Vekili tarafından nakden ödüllendirildi.
Gölcük Yağ Gemisi’nden sonra çalışmalar hızlandı, 1937’de Atak Mayın Gemisi dizayn edilerek inşası yapıldı. Geminin denize indirilme töreni Gölcük’ün tersine çok kalabalıktı…
Daha sonrasında ise başarılar ardı ardına geldi. 2500 tonluk yüzer havuz, Torpido Şalopaları, Tolunay Tankeri, Kartal Araba Vapuru, Karamürsel Araba Vapuru…
Geleceğin mühendislerini yetiştirdi
1943 yılında ise Ordinaryüs Prof. Ata Nutku için yeni bir dönem başladı. İstanbul Teknik Üniversitesinde açılan gemi inşa mühendisliği bölümünde geleceğin mühendislerini yetiştirmek için görevlendirildi.
İlerleyen yıllarda onun önderliğinde Türkiye’de Gemi İnşaatı Enstitüsü kuruldu. Daha sonraysa enstitüde Gemi Model Deney Laboratuvarı inşa edildi.
Askeri ve sivil yaşamı boyunca bir devrin önderi olan Ordinaryüs Prof. Ata Nutku, çok sayıda gemi inşaatı mühendisi yetiştirdi.
1990’da İTÜ Gemi Model Deney Laboratuvarının adı, kurucusuna atfen “Ordinaryüs Prof. Ata Nutku Gemi Model Deney Laboratuvarı” olarak değiştirildi.
31 Ocak 1994’te hayatını kaybetti. Arkasındaysa ilkleri ve onu her zaman saygıyla anan öğrencilerini bıraktı…