Denizcilik Psikolojisi Derneği Genel Sekreteri Uzm. Klinik Psk. İrem Bulut ve Travma Uzmanı Psk. Batuhan Saç, Batuhan A. gemisi sonrası denizci ailelerine ve yakınlarına belirsizliği yönetmek üzere neler yapabileceklerini anlattı.
İrem Bulut ve Batuhan Saç ailelere şu tavsiyelerde bulundu:
Yalnız değilim hissi korucuyu olur
Böyle zamanlarda zorlayıcı ortak duyguları/acıları paylaşabileceğiniz kişilerle bir arada olmak oldukça kritiktir. Dolayısıyla mümkünse diğer aranan denizcilerin aileleriyle bir araya gelmeye çalışmanız ve süreçle belirsizlikle ilgili duygu paylaşımları yapmanız etkili olacaktır. “Yalnız değilim” hissi oldukça koruyucu bir his.
Kendinizi asla suçlamayın
Her türlü gelen duyguyu kabul edin ve fark edin; öfke, kızgınlık, acı, çaresizlik, kaygı, öfke, pişmanlık… Hepsi sürecin bir parçası. Böyle zamanlarda verebileceğimiz olası tepkilerden biri öfke ile birlikte suçlama tepkileri çünkü özellikle insan eliyle yapılmış olan veya önlenebilir olan felaketlerde bu durumu yönetebilmek oldukça zor hale geliyor. Şu anki batma durumunda ‘Önlenebilirdi ve neden önlenmedi’ öfkesi ortaya çıkıyor bu çok anlaşılabilir bir öfke. Ama eğer biz suçlamaları ve öfkeyi kendimize yöneltirsek bu bizim için biraz riskli olur dolayısıyla, ‘Ben onu gemiye göndermeseydim, gitme deseydim’ gibi kendinizi suçladığınız düşünceleriniz oluşursa oradaki suçluluğu bir kenara almaya çalışmalısınız. Bu kontrol edebileceğiniz bir alan değildi.
Kontrol edemediğimizde beklemek zorundayız
Burada en yoğun hissedilebilecek duygulardan birisi çaresizlik duygusu ve bu da çok anlaşılabilir bir duygu. Çaresizlik içerisindeyken kontrol edilemeyeceğiniz şeylerden ziyade kontrol edebileceğiniz durumlara/olaylara odaklanın. Elimizden gelenin en iyisini yapmaya çalışmak ve kontrol edemeyeceğimiz yerlerde beklemek durumundayız.
Kendinize sık sık soru sorun
Süreçte her türlü duruma kendimizi hazırlamamız önemli ancak felaketleştirmeden ve biraz daha duygularınıza temas ederek ‘Ne hissediyorum, ne düşünüyorum?’ sorularını sık sık kendinize sormaya çalışın. Bu süreçte size ne iyi geliyor, neye ihtiyaç duyuyorsunuz buna odaklanın. Daha önce zor bir dönemden geçerken ne size iyi gelmişti kaynaklarınız neler?
Çocuklara anlayacakları dilden anlatın
Bir de tabi çocuklara bu durum nasıl anlatılıyor kısmı çok kritik ve önemli. Şu anda aranan denizcilerin çocukları durumun tam olarak içindeler ve eğer bu gibi konularda çocuklara durumu anlatmazsak bir çocuğu bu zorlayıcı olayla kendi başına bırakmış oluyoruz. Çocuklar anlamıyor bilmiyor gibi gözükse bile emin olun anlıyorlar ve bir şeylerin farklı gittiğini sizin duygularınızdan hissediyorlar. Bir şeylerin farklı olduğunu farkındalar bu sebeple kendi yaş gruplarına göre anlayabilecekleri dilden duygusunu da kapsayarak anlatmak durumundayız ‘Şu anda bekleme sürecindeyiz bekliyoruz. Biliyorum belirsiz bir durum ve bu seni korkutuyor endişelendiriyor olabilir’
Destek almak çok önemli
Diğer yandan, doğrudan ve dolaylı olarak pek çok kişiyi etkileyecek bu olayı herkesin farklı tecrübe edeceği de unutulmaması gerekir. Yani davranış farklılıkları görülebileceği gibi, bazı kişiler bu olaya aylar ve yıllar sonra bile tepki verebilir. Dünyaya güvenin onarılmasının zor olabileceği bu tip olaylarda bir ruh sağlığı uzmanından destek almak önemlidir. Biz Denizcilik Psikolojisi Derneği olarak bu süreçte ailelere gerekli acil psikolojik ilk yardım ve psikososyal desteği sağlamak için buradayız.”
İletişim için: bilgi@denizcilikpsikolojisi.org