İstanbul ve Marmara, Ege, Akdeniz, Karadeniz Bölgeleri (İMEAK) Deniz Ticaret Odası’nın (DTO) Şubat ayı Meclis Toplantısı, 8 Şubat 2024 Perşembe günü, Gençlik ve Spor Bakanı Osman Aşkın Bak’ın katılımıyla yapıldı.
Oda’nın Meclis Salonu’nda, Meclis Başkanı Başaran Bayrak başkanlığında gerçekleştirilen toplantıda, gündemdeki maddeler görüşüldü.
İMEAK Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran yaptığı konuşmada, 6 Şubat tarihinde Kahramanmaraş merkezli depremler sonucu yaşanan cumhuriyet tarihimizin en büyük felaketinin üzerinden 1 yıl geçtiğini belirterek, 11 ilde çok ciddi yıkıma ve tahribata yol açan, 53 bin 537 vatandaşımızı yitirmemize neden olan depremlerin acısının yüreklerimizde hala ilk günkü gibi hissedildiğini söyledi. Depremlerde hayatını kaybeden vatandaşlarımızı bir kez daha rahmetle yad eden Tamer Kıran, “Yüce Rabbimden ülkemizi her türlü afetten korumasını, milletimize bir daha böyle acılar göstermemesini niyaz ediyorum.” dedi.
Gelinen nokta itibarıyla felaketin ardından hızla toparlanma başarılsa da yaraların halen sarılmaya devam ettiğini belirten Tamer Kıran, “Hiç kolay değil… 14 milyon vatandaşımızı doğrudan etkileyen, etki alanı bakımından dünya literatürüne geçen bir afetten bahsediyoruz. Depremlerin hemen ardından devlet-millet el ele vererek tek yürek oldu, felaketi dayanışmaya dönüştürerek, bölgeye yardıma koştu. Devletimiz ve milletimizin bu azim ve kararlılığı neticesinde mümkün olan en kısa süre içerisinde yıkılan şehirlerimizin yeniden ihya olacağına, evlerini kaybeden vatandaşlarımızın yuvalarına tekrar kavuşacağına yürekten inanıyorum.” diye konuştu.
Türkiye’nin coğrafi konumu ve jeolojik yapısı nedeniyle dünyanın en aktif deprem kuşaklarından biri üzerinde yer aldığını hatırlatan Tamer Kıran, maalesef İstanbul başta olmak üzere bölgedeki hemen hemen tüm yerleşim birimlerini büyük ölçüde etkileyecek Marmara Denizi kaynaklı bir depremin de en büyük risk olarak karşımızda durduğuna dikkat çekerek, olası bu depremin fiziksel, ekonomik, sosyal, çevresel zarar ve kayıplarını önlemek veya etkilerini azaltmak için hazırlıkları en üst düzeye çıkarmanın önemini vurguladı.
Dünyada sular durulmuyor
Dünyanın çok hassas bir süreçten geçtiğini belirten Tamer Kıran, bir yandan savaşlar, ticari anlaşmazlıklar, ambargolar bir yandan küresel iklim tehdidinin getirdiği olumsuzluklar nedeniyle suların durulmadığını söyledi.
Nitekim yeni yılın ilk ayı olan Ocak ayının, küresel ekonomide arz yönlü şokları bize tekrar hatırlatan bir dönem olduğunu belirten Tamer Kıran, şunları söyledi:
“İsrail’in Gazze’ye yönelik sürdürdüğü acımasız saldırıların ardından Yemen’de yerleşik bir grubun Kızıldeniz geçişindeki ticari gemilere yönelik saldırıları, Süveyş kanalının Asya-Avrupa bağlantısının ciddi biçimde devre dışı kalmasına neden oldu. Deniz yolu bağlantısı Afrika’nın Güneyine kaymaya başladı. Hem zaman hem maliyet açısından arz yönlü sıkıntı yaratan bu durum, Avrupa’da bazı büyük üreticilerin üretimlerinde aksamalara yol açmaya başladı, bölgede taşımacılık maliyetleri yükseldi. Deniz ticaretini sekteye uğratan bir gelişme de Pasifik ve Atlantik okyanuslarını birbirine bağlayan Panama kanalında halen yaşanıyor. Panama kanalında yüksek tonajlı gemilerin geçişi için kanalın hemen yanındaki barajdan sürekli su aktarılıyor. Yaşanan kuraklık barajın su seviyesini düşürerek Panama kanalında geçişleri önemli oranda aksatmış durumda. İklim krizinin yarattığı bu tablo Süveyş kanalında olduğu gibi hem zaman hem de maliyet açısından başka bir arz yönlü sorun yaratırken, Panama yerine Güney Amerika’yı kullanan gemilerin maliyetleri bu hatta da bir hayli yükseldi.”
Hem Süveyş hem Panama kanalında yaşanan bu gelişmelerin tedarik zincirinde yarattığı sorunun henüz çok vahim bir noktada olmadığına işaret eden Tamer Kıran, bunun en temel nedenlerinden birisinin, Çin ve Avrupa ekonomisinin oldukça zayıf büyüme performansları ve buna bağlı küresel ekonominin yavaşlamasındaki talep düşüklüğü olarak göründüğünü söyledi.
Tamer Kıran, Gazze’de yaşananların uzantısı niteliğinde Orta Doğu’da yaşanan jeo-politik riskler ve Panama kanalındaki iklim kaynaklı sorunun aşılamaması durumunda söz konusu arz yönlü şokların gerek tedarik zinciri gerek enerji maliyetleri üzerinde çok daha olumsuz etki yaratma potansiyelinin her geçen gün arttığını belirterek, özellikle Orta Doğu bölgesinde istikrarın bir an önce sağlanmasını dilediklerini kaydetti.
Ülkemizde para politikası tarafına bakıldığında, Merkez Bankası’nın beklendiği gibi politika faizini 250 puan arttırarak yüzde 45 seviyesine getirdiğini belirten Tamer Kıran, “Merkez Bankası yayınladığı bültende sıkılaşmanın sonuna gelindiği sinyalini verdi. Bir başka ifadeyle, faiz arttırım sürecinin bittiğini, çok olağanüstü bir durum olmadıkça yeni faiz artışları olmayacağı sinyalini verdi. Bu arada Merkez Bankası’nda bir görev değişikliği yaşandı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanlığı’na atanan Sayın Dr. Fatih Karahan’a yeni görevinde başarılar diliyorum.” diye konuştu.
Son bir ayda gerek iç talebin belli bir sıcaklığı koruması, gerek ücret artışları ve gerek yönetilen fiyat artışlarıyla beklenen yüksek enflasyonun kısmen gerçekleştiğini kaydeden Tamer Kıran, “Ocak ayında aylık enflasyon yüzde 6,7, yıllık enflasyon yaklaşık yüzde 65 oldu. Merkez Bankası’nın yüzde 36 olan yıl sonu hedefine ulaşılabilmesi için aylık enflasyonun ortalamada yüzde 2,5-3 seviyelerini geçmemesi gerekiyor. Tablo, enflasyon ile mücadelede zorlu bir yol olduğunu ve sıkı politikalara devam etmenin önemini net bir şekilde gösteriyor.” dedi.
Tamer Kıran, makro ekonomik verilere bakıldığında, tüketici güveni, kredi kartı harcamaları gibi talebe yönelik göstergelerin belli bir gücü koruduğunu, sanayi gibi üretime yönelik göstergelerin ise daha fazla yavaşladığının izlendiğini sözlerine ekledi.
Tamer Kıran, ayrıca Ocak ayı faaliyetleri hakkında Meclis üyelerine bilgi sundu.
Meclis toplantısında, TMMOB Gemi Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Hüseyinoğlu, Gemi, Yat ve Hizmetleri İhracatçıları Birliği Başkanı Cem Seven, Odamız Yönetim Kurulu Üyesi Barış Türkmen, 46 No’lu Sualtı Turizmi Meslek Komitesi Başkanı Behçet Kutlu, Meclis Üyesi Uğur Sina Şen, Türkiye Liman İşletmecileri Derneği (TÜRKLİM) Yönetim Kurulu Başkanı Aydın Erdemir, İMEAK DTO İskenderun Şube Başkanımız Kemal Kutlu, İMEAK DTO İzmir Şube Başkanımız Yusuf Öztürk, Odamız Meclis Üyesi Yunus Can, 41 No’lu Düzenli Sefer Yapan Gemi Acenteleri Meslek Komitesi Başkanı Yusuf Ziya Çakır ve 01 No’lu Balıkçılık Faaliyetleri Meslek Komitesi Başkanı Murat Kul konuşma yaptı.
Toplantının sonunda Tamer Kıran ve Başaran Bayrak, Gençlik ve Spor Bakanı Osman Aşkın Bak’a gemi maketi takdim etti.
