Sadece Denizcilik Dergisi’nde – VİDEO HABER
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından düzenlenen “Türkiye Denizcilik Zirvesi’ne” katılan Sanmar Yönetim Kurulu Başkan Vekili Türkiye’nin özel maksatlı ve teknolojisi yüksek gemi üretiminde dünyanın lider ülkesi olduğunu söyledi. Gürün, Türkiye’nin römorkör inşaa sektörünün, dünya çapında bir zamanlar lider olan İspanya ve Hollanda’yı dahi piyasadan sildiğini söyledi. Gürün, “Tereciye tere satmak bir tarafa terecinin kendisi olduk” dedi.
Özel inşaa öne çıktı
Türkiye’deki tersanelerin boyutlarının küçük ve gemi üretimine başlama tecrübesinin diğer ülkelere göre daha az olduğu için küçükten başlamak gerektiğini belirten Gürün, bunun yanısıra Türkiye’nin bulunduğu konum itibariyle Avrupa’nın ve Ortadoğu’nun ortasında bulunmasının özellikle özel maksatlı gemiler için önemli bir üs olmasına neden olduğunu açıkladı.
Gürün şunları söyledi
Nakliye maliyeti Türkiye’nin lehine
Gürün, “Çok uygun fiyatlı bir bulk carrier Uzakdoğu’dan sipariş edebilir ve sonra kendi bölgesine bir yük bularak getirebilir ama özel maksatlı geminin genelde taşıdığı bir yük olmadığı için gitmesi gereken yer için nakliye masrafları düşünülünce Türkiye avantajlı hale geldi. Türkiye’nin ayın zamanda gemi inşa mühendisleri ve diğer mühendislerin teknik kapasiteleri ve eğitimlerinden dolayı, boyutları daha küçük ama daha yüksek teknolojileri nedeniyle kilo başına ağırlığı yüksek olan gemiler inşa etmede daha avantajlı hale geldik. Özellikle bu işin ilkelerinin Tuzla Tersaneler Bölgesi’nde başlamasıyla beraber son 10 yılda Yalova’da açılan tersanelerle beraber çevreci üretimler yapılmaya başlandı. Bizlerin çok güçlü, çok büyük gemileri yapmak gibi bir hedefimizin olmaması gerektiğini düşünüyorum. Çünkü yaptığımız gemilerin teknolojilerinin yüksek olması, boyutlarının küçük olması hem çabuk yapılması hem katma değerinin yüksek olması hem de daha çevreci inşa edilmesi anlamına geliyor. Dev bir tankeri, dev bir bulk carrieri kapalı alanda yapamazsınız ama çok özel bir balıkçı gemisini, özel bir rüzgar türbini destek gemilerini veya römorkörleri inşa etmek çok kolay”
İspanya ve Hollanda’yı sildik
“1993 yılında römorkör ve kılavuzluk hizmetleri özelleştirilmeye başlayınca, dünyada nasıl yapıldığını görüp daha iyisini yapmaya çalışarak çok ilerledi. Sektör, maliyetlerini düşük tutmak için önce kendi teknelerini kendi inşa etti. Bir süre sonra özellikle römorkörlere dünya çapında talep çıktıkça kalite arttı ve bir süre sonra İspanya ve Hollanda gibi dünya devlerini marketten silecek noktaya yükseldi. Öyle bir noktaya geldi ki, bugün bir Türk limanında çalışan römorkörün teknik özelliği Norveç, İngiltere, Almanya, Avustralya ve Kanada’daki römorkörlerden daha yüksek hale geldi. Sadece bu sene ihraç edilen ikinci el römorkörlerin gönderildiği ülkeler arasında Kanada, İngiltere, İtalya ve Portekiz var. Yani bizim ikinci el teknelerimizi çok gelişmiş ülkeler kullanmaya başladılar”
LNG ve hibritte ilkleri inşaa ettik
“Bu süre içinde aynı bu haute couture modacıların çalışma sistemi gibi, yüksek teknolojili gemileri üretmek konusunda yapılan çalışmaların dünyada çok ilgi çektiğini fark ettik. Onlarca standart gemi yapacağınıza bir tane özel gemi yapıyorsunuz, bütün dünya dergilerinde sizin isminiz geçiyor ve ülke referansını sağlamış oluyoruz. Biz ve temsilcisi olduğum Tuzla ve Yalova’daki gemi inşa sanayicileri birliklerindeki tersanelerde çok cidi miktarda LNG ile çalışan hibrit balıkçı gemileri hatta yolcu gemileri yapılmakta. Örneğin biz dünyanın LNG ile çalışan ilk römorkörünü, dünyanın ilk hidromekanik hibrit teknelerini yapıyoruz. Danimarka’da halen çalışan dünyanın ilk birinci faz otonom römorkörünü Türkiye’de inşa ettik. Aynı firma ile ileri kademe tekne için sözleşme imzalamak üzereyiz. Burada amaç en güvenli ve çevresi gemileri üretmek ve satmak. Şu an müşteriler daha yeşil ve teknolojisi daha yüksek gemiler istiyorlar. Olumsuz bir taraf da göremiyoruz”
Yerli oranı önemli ama…
“Yerilik oranını önemli olduğunu düşünmekle beraber obsesif olmamak gerek diye düşünüyorum. Bu durum, bize en yakın sektör olan otomobile çok benzer. Bugün büyük üreticiler dünyanın çeşitli yerlerindeki fabrikalarında her ekipmanı farkı bir ülkeden getirerek üretimi sağlıyorlar. Akıllı gemi inşa veya akllı üretimde en doğrusu ekipmanları ana üreticilerden alarak ilerlemek. Bugün çok başarılı uluslararası ana makine üreticileri var. Buna alternatif makine üretmeye çalışmak, ölçek ekonomisi ile o kadar çok sayıda üretiliyor ki, bu boyuta ulaşmak çok zor olacağı için işleri daha da zorlaştıracaktır”
Türkiye entegratör olmalı
Türkiye bence iyi bir sistem entegratörü. Bu, dijitilasyonda, gemi inşaada, gemi işletmede söz konusu. Doğru ekipmanları entegre edip, bunu bilgisayar ve mühendislerle karıştırmak. Bizim yerli oranımız yüzde 30 ile 40 civarında dolaşıyor. Bunun biraz daha artmasını bekliyoruz ancak yüksek teknoloji ekipmanların fiyatları da yüksek olduğu için burada oranı yükseltmekte zorlanıyor. Özellikle hibrit gemide akü üreticileri ve elektrik sistem üreticileri ile çalışmalarımız var”
Orta kademe teknisyen bulamıyoruz
“Bizim bu konuyla ilgili çözümümüz, majör üreticilerin Türkiye’de üretim yapmalarını sağlamak. Örneğin şu anda Tuzla’da bir klima ve havalandırma sistemleri firması var. 15 sene önce geldiler. Kendi ekipmanları ile yerli ekipmanları birleştirdiler ve gayet güzel hizmet veriyorlar. Bir majör üretici Türkiye’de bizimle birlikte üretim yaptığında o artık Türkiye’nin kazanımı oluyor. Ticarette mutlaka alternatif bir üretici bulunuyor. Çok kaliteli mühendis ve işçi kadromuz var fakat orta kademe teknisyen bulmada zorlanıyoruz”
Avrupa’da iki yıl diyen banka bulmalıyız
“Teminat mektupu sorunu yeni inşaada devam ediyor. Yurtdışı için ürettiğiniz bir geminin üretimi ortalama 1.5, 2 yıl sürüyor. Römorkörde bile bu bir yıl civarı. Üretilen gemiler için verdiğimiz teminat mektuplarına yurtdışında kontra garanti veren bankalarla ilgili sıkıntılarımız var. Çünkü Türk bankalarına bir yılın üzerinde kontra garanti vermiyorlar. Bir çok geminin üretimi de bir yılı geçtiği için bu ciddi sıkıtılar oluşturuyor. Bizim Türk bankalarına bir seneden uzun teminat veren Avrupa bankası bulmamız gerekiyor. Eximbank’ın özellikle gemi inşada büyük faydası var. İhracat yaptıkça daha çok kredi veren bir kuruluş. Özel ve devlet bankalarından da ciddi destek görüyoruz”