Türkiye uğraklı bazı limanlarda veya boğaz geçişinde Türk ve yabancı bayraklı gemilerde Türk mürettebat değişimindeki ciddi aksamalar denizcilik sektörü açısından büyük sıkıntı yaratmaya başladı.
Aylar süren seferden dönen personelin, 14 günlük karantinayı kabul etmesine rağmen, bazı limanlarda karaya inmesine otorite tarafından izin verilmemesi, dolayısıyla kontratı başlayan mürettebatın da gemiye katılamaması huzursuzluklara neden olmaya başladı.
Ülkeler özel uçak kaldırıyor
Bazı büyük limanlar çadırlar kurarak sorunun önüne geçmeye hazırlanırken, aynı sorun yurtdışındaki personel değişiminde de yaşanıyor. Teknik olarak yabancı ülkede değişim için hem Türkiye’den gidilemiyor hem de ayrılan personel uçuşlar olmadığı için gelemiyor. Oysa çoğu ülke otoritesi IMO’nun “kilit çalışan” uyarısına kulak vererek, özel uçaklarla denizcileri taşımaya başladı. Son olarak Cibuti’de mahrum kalan 68, 71 ve 77 yaşlarındaki üç Yunan denizci, Türkiye’nin Cibuti Büyükelçiliği’nin girişimleriyle THY’ye ait uçakla Türkiye’ye getirildi.
Şehirler arası ulaşım da sorunlu
Türk limanlarında değişim talep eden gemi bunu ancak bağlı olunan valiliğin izni ile gerçekleştirebiliyor. 14 gün karantinayı da atlatabilen veya gemiye çıkmaya hazırlanan denizciler bu sefer de özellikle 31 büyükşehirde devam eden şehirlerarası ulaşım yasağına takılıyorlar. Türk denizcilik sektörü, Türk denizcileri için de doktorlar ve basın mensuplarında gibi “kilit çalışan” prosedürünün tam olarak işletilmesini istiyorlar.
Ortaköy Ziya Kalkavan Denizcilik Lisesi Mezunları Derneği de (ODEMED) yaptığı yazılı açıklama ile IMO tarafından “kilit çalışan” ilan edilen denizcilerin ve sektörün yaşadığı ağır sorunun altını çizdi.
Açıklamada şu ifadeler yer aldı :
Bizler, denizcilik sektöründe kara çalışanı ve uluslararası taşımacılık yapan ticaret gemilerinde gemi insanı olarak, çeşitli görevlerde çalışmaktayız. Türkiye’de bildiğiniz üzere, Türk bayraklı gemilerde çalışan gemi insanının yanında birçok da yabancı bayrağa sahip Türk armatörleri ve bu gemilerde çalışan Türk gemi insanı vardır.
Denizciler çalışmaya devam ediyor
Corona (covid-19) virüs vakalarının artmaya başladığı 2020 Ocak ayından sonra dünyadaki birçok ülkede gemi insanlarının bulundukları limanlarda karaya ayak basması yasaklandı. Aynı zamanda limanlarda çalışan memur, işçi ve görevlilerin gemilere çıkışı çok büyük ölçüde ve sadece zaruri durumlar hariç yasaklandı. Nerdeyse bütün ülkeler uluslararası hava ve karayolu taşımacılığını tamamen veyahut kısmen kapamış durumdayken biz deniz emekçileri olarak hala çalışmaktayız. Mevcut pandeminin dünyada başka krizlere dönüşmemesi için deniz ticaretinin aksamaması çok önemlidir. Bütün ihtiyaç temel gıdalar, medikal ürünler ve ilaçlar denizyolu ile kesintisiz taşınmaya devam etmektedir.
Karantinaya bile izin verilmiyor
Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO), 2 Nisan’da yayınladığı yazıda uluslararası sefer yapan gemilerde çalışan gemi insanlarının “kilit çalışan” olduğunu duyurmuş ve bağlı hükümetlerin gemi insanlarının değişiminde ve gerekli yerlere ulaştırılmasında kolaylık sağlaması gerektiği ile ilgili yazı deklere etmiştir. Denizcilik mesleği oldukça zor, sosyal imkanları çok kısıtlı bir iş olmakla beraber sabır ve yüksek metanet isteyen bir iştir. Gemi insanları da evlerinden, ailelerinden aylarca uzakta kalarak görevlerini icra etmektedirler. Aylardır ailelerinden uzakta sefer yapan gemi insanları, kontratları dolmasına ve aylar geçmesine rağmen uğrak yaptıkları Türk limanlarında, kendi vatan toprağında, veyahut boğaz geçişlerinde gemiden ayrılarak evlerine gitmelerine, gösterilecek yurtlarda karantinada kalmayı kabul etmelerine rağmen, çeşitli makamlarca (Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü, Sahil Sağlık Denetleme Merkezleri, Liman Başkanlıkları ve Deniz Polisi) izin verilmemektedir. Bu yüzden tekrar aylar sürecek ve ne zaman döneceği belli olmayan seferlere çıkmaktadır. Aynı zamanda, bu durumdan dolayı aylardır karada olup gemiye çıkmayı bekleyen gemi insanları da mağdur olmaya devam etmektedir.
Devletimiz yurtdışında çeşitli sebeplerle ikamet eden Türk vatandaşlarını yurda getirmek için imkanlarını seferber ederken, Türk limanlarına gelen Türk gemi insanının gemiden ayrılmasına ve personel değişikliklerine izin vermemesi bizleri çok zor duruma düşürmektedir. Gereğini Türk denizcilik camiası ve kamuoyuna saygılarımızla sunarız.