Avukat Türker Yıldırım, Expomaritt Exposhipping Uluslararası Denizcilik Fuarı’nda düzenlenen panelde, dünya denizlerinde sayıları gittikçe çoğalan sıfır karbon emisyonlu yeşil gemilerin finansmanıyla ilgili bilinmeyenleri anlattı. Türker Yıldırım özetle şunları söyledi:
Gemi finansmanının önemi anlaşıldı
“Pandemi sonrası denizcilik sektöründe bir takım gelişmeler yaşandı. Navlun fiyatları arttı, gemi finansmanı ise ayrı bir önem kazandı. 2030’lu yıllardan itibaren yeşil gemi uygulamasına geçilecek olması nedeniyle tecrübeli ve büyük Türk armatörler de filolarını yenileme kararı verdi. 2030’lu yıllarda uygulamaya geçecek düzenlemeler ile çok daha sıkı yeşil gemi arayışına gireceğiz. Yeşil gemiler karbon ayak izini aşağıya çekecek. Fosil yakıt yerine alternatif yakıt kullanan gemiler bunlar. Sualtı görültüsünü de dikkate alarak çevreye zarar vermemeyi hedefliyor yeşil gemiler. Bunlar deniz taşımacılığının önemli bir parçası haline gelecek. Ancak bunu sağlamak için bu gemilerin finansmanı gerekiyor.
Karbon ayak izi artık bir kriter
Uzun vadede finans kuruluşları gemilerden karbon salınımı dahil veriler talep ederek bunlara göre krediyi onaylıyor ya da onaylamıyor. 2023 yılı itibarı ile Avrupa’da finansör ve bankalar bir standart belirledi. Zorunlu gemi geri dönüşüm standartları… Gemileri çevreye duyarlı bir şekilde dönüştürseniz ve bunu sağlarsanız , gemilerin karbon emisyonu hakkında bankalara veri verirseniz ancak kredi kullanabiliyorsunuz. Bu durum Avrupa Birliği’ndeki finans kuruluşlarının kredi notunu belirlemeye dahil etkili hale geldi.
Fransa kamu finansmanı ayırdı
Şu anda total emisyon oranı yüzde 3 denizcilik taşımacılığının. Ülkeler, uluslararası kuruluşlar artık sizi sürdürülebilir deniz taşımacılığına doğru zorluyor. Maersk 2050 yılına kadar karbon nötr olma hedefine sahip. IMO da, “2030 yılına kadar deniz taşımacılığında karbon yoğunluğunu 2008’e kıyasla azaltma hedefim var” dedi. Ve bunun üzerine Fransa bir girişim başlattı ve kamu finansmanı ayırdı. Denizcilik sektörünü karbonsuzlaştırma adımları doğrultusunda inavasyonu destekleyeceğini açıkladı.
Çevre kirliliğine ceza için fotoğraf yeter
Denizciliğin doğası gereği istemesek de denizleri kirletiyoruz. Suya sintine basıyoruz, katı atıkları denize atıyoruz. Uluslararası kuruluşlar bunlara karşı önlemler alıyorlar. Bizim de Çevre Kanunu’nun 20. Maddesi var. Marmara’da korunması gereken yerler var. Çevre kirliliğinin engellenmesine dahil özel bölgeler var. Müsilajdan sonra Marmara Denizi İstanbul Boğazı çevresi özel bölge statüsüne geldi. Özel çevre bölgesi ilanıyla birlikte Marmara Denizi etrafında herhangi bir kirlilik meydana gelirse ceza 2 katı olarak uygulanıyor. 2020 yılından önce otoritenin çevre kirliliğinin tespiti için geminin etrafına gelip numune alıp numune sonucunu bekleyip ona göre ceza kesmesi gerekiyordu. Ama artık numune zorunluluğu yok. Sadece fotoğraf ve video kaydı ile ceza kesilebiliyor. Körfezlerde belediyeler ve çevre müdürlüklerine ait çok sayıda uçak var. Bunlar sürekli çevreyi denetliyorlar. Müsilaj döneminde bununla ilgili çok sıkıntı çektik. Başka gemilerin çevreyi kirletmesinden sebep yerli armatörlerin gemilerine cezalar kesildi. Bunlara karşı mahkemelere başvurduk.
Ceza geminin tonajına göre kesiliyor
Gemilere tonaja göre ceza kesiliyor. Armatör olarak çevreyi kirlettiğinizi fark edip temizlerseniz ceza 1/3 olarak indirimli kesiliyor. Nakit olarak ödeme ya da sigorta teminat mektubu sunmak mümkün.
